Katarzyna Fiebiger - doradca metodyczny edukacji wczesnoszkolnej
Przytul się do drzewa – dołącz do akcji
Wiosna, to czas kiedy w lasach pojawiają się pierwsze alerty przeciwpożarowe. Wraz ze wzrostem temperatur, ściółka leśna wysycha i coraz łatwiej tam o pożar. Ogólnopolska kampania skierowana do szkół, przedszkoli i placówek oświatowych pod hasłem PRZYTUL się do DRZEWA, ma na celu zwrócenie uwagi na bezpieczne i mądre poruszanie się po lasach. Uczula na rzeczy, które mogą nieświadomie doprowadzić do wzniecenia ognia. Rocznie w Polsce wybucha ponad 6000 pożarów z czego aż 77% z nich powstaje z winy człowieka. Przedsięwzięcie ma na celu ukazanie, że los drzewostanów i lasów nie jest nam obojętny.
Akcja przybliża piękno polskich lasów i konieczność ich ochrony przed zniszczeniami. Ponadto, każda wizyta w lesie może być magiczną terapią dla człowieka, która natychmiast może wpłynąć na poprawę jego samopoczucia. W niektórych krajach, spacer po lesie, zapisywany jest przez lekarzy jako środek zaradczy na poprawę zdrowia. Już w latach 80 ubiegłego wieku, wpływowi lasu na człowieka zaczęli przyglądać się Japończycy. Opierano się jedynie na intuicyjnym przeświadczeniu o dobroczynnym wpływie lasów, ale już w 2004 r. rozpoczęto w tym kierunku poważne badania naukowe. Stworzono termin shinrin-yoku, oznaczający dosłownie „kąpiele leśne”, czyli zanurzanie się w lesie i chłonięcie go wszystkimi zmysłami. Wyznaczono specjalne miejsca (lasy, ale też ogrody i parki) do praktykowania shinrin-yoku i wytyczono także trasy, po których zalecano wędrówki. Terapia leśna stała się jedną z uznanych i ugruntowanych naukowo metod dbania o zdrowie. Dzięki analizie konkretnych biomarkerów wiadomo, co dzieje się w organizmie podczas obcowania z drzewostanami. Udowodniono, że obniża się poziom hormonów stresu (np. kortyzolu czy adrenaliny), zwalnia tętno i spada ciśnienie. Poza tym, zwiększa się zmienność rytmu zatokowego (jest to najważniejszy biomarker stresu). Im jest większy, tym lepiej, bo oznacza to większe odprężenie.
Las stanowi nieocenioną pomoc w walce z obniżonym nastrojem. Redukuje znużenie, niepokój, gniew, przygnębienie i przede wszystkim dodaje energii. Ponadto, przebywanie w lesie poprawia stan osób z depresją, a wszystkim korzystającym z tej terapii polepsza koncentrację, pamięć i pomaga w zaburzeniach snu. Spacery po lesie mogą także poprawiać odporność. Jeden dzień spędzony w ten sposób z przyrodą powoduje wzrost ilości komórek NK (ang. natural killers, komórki układu odpornościowego wykrywające i niszczące komórki nowotworowe czy zaatakowane przez wirusy). Sprawiają to głównie olejki eteryczne, bogate w fitoncydy.
Należy zauważyć, że kąpiele leśne to jednak co innego niż spacer po lesie. Często sam spacer to przejście z jednego punktu do drugiego, który odbywa się ze słuchawkami na uszach, lub z innymi „rozpraszaczami”. Natomiast kąpiel, to „smakowanie” chwili zmysłami w każdym ich wymiarze. Możemy się poruszać, ale nie musimy. Chodzi o całkowite skupienie uwagi tu i teraz, na tym co się w danej chwili wokół nas dzieje i jakie to wywołuje w nas emocje. Czas spędzony w naturze, to dotykanie i przytulanie właśnie drzew, mchu czy liści. Wsłuchiwanie się w odgłosy, dostrzeganie przedzierających się promieni słonecznych, kropli rosy, kolorów itd. Tego budzenia zmysłów można się nauczyć do którego zachęcam. Tu filmik o praktykowaniu shinrin-yoku.
Podczas wycieczki, wraz z 1 A i 1 B ze Szkoły Podstawowej nr 4 im. Zdobywców Kosmosu w Koszalinie, uczestniczyłam jesienią zeszłego roku, w wyprawie do arboretum w Karnieszewicach koło Sianowa (stąd pochodzą zdjęcia). Uczniowie mieli możliwość sensorycznego doświadczania różnorodnych uroków jesiennego lasu i ogrodu botanicznego. Właśnie wtedy, mieli okazję przytulić się do różnych gatunków drzew. Spędziliśmy tam kilka godzin i były to niezapomniane przeżycia.
Zachęcam nauczycieli i wychowawców wraz z dzieci z przedszkoli i szkół oraz innych placówek oświatowo-wychowawczych, do nawiązywania współpracy z leśnikami i innymi pracownikami nadleśnictw i do włączenia się do tej szczytnej akcji. To edukacja i relaks w jednym.
