Katarzyna Fiebiger - doradca metodyczny edukacji wczesnoszkolnej
Spotkanie dwóch osobowości,
jest jak kontakt dwóch substancji chemicznych:
jeśli zachodzi reakcja, obie ulegają przemianie.
(Carl Gustav Jung)
Chemia w edukacji elementarnej
Omawiając lekturę Marii Grodek „Mania dziewczynka inna niż wszystkie” (więcej pisałam o tym tutaj) skorzystałam z zaproszenia mojej szkolnej koleżanki. Natalia Urbaniak uczy chemii w naszej Szkole Podstawowej nr 4 im. Zdobywców Kosmosu w Koszalinie i zaprosiła mnie i moich pierwszoklasistów w zeszłym roku szkolnym, na prawdziwą lekcję chemii z siódmą klasą. Starsi i młodsi uczniowie, zasiedli w jednej klasie, w ławkach i wspólnie brali udział w niezwykle ciekawej lekcji. Pani Natalia, jak przystało na chemiczkę, w białym fartuchu przywitała wszystkich uczniów w swojej klasopracowni. Sama klasa, katedra i jej wyposażenie wzbudziło w moich uczniach zdziwienie i podziw. Na gazetce widniała polska noblistka z jej osiągnięciami i od tego tematu rozpoczęła się lekcja. Maluchy były już po pierwszych zajęciach, na których omawialiśmy postać Marii Curie – Skłodowskiej, zatem mogły popisać się swoją wiedzą na temat jej życia i działalności. Po krótkich pytaniach i odpowiedziach, uczniowie brali udział w obserwacji doświadczeń chemicznych, które przygotowała i przeprowadzała pani Natalia. Najpierw, zostały omówione i pokazane naczynia i sprzęty które były wykorzystane w doświadczeniach. Były to: zlewki, pipety, naczynia połączone, butelki, pipetki a także palnik, cukier, łuczywo i inne. Przeprowadzając i omawiając kolejne doświadczenia, uczniowie próbowali przewidzieć skutki poszczególnych działań. Czasem to się udawało, a czasami były one zupełnie nieprzewidywalne i dzieci były bardzo zaskoczone ich przebiegiem i rezultatem. Na przykład, ciało stałe – cukier po podgrzaniu zamienił się w ciecz, czyli karmel. Uczniowie obserwowali zmianę stanu skupienia, barwę i doświadczali pięknego, słodkiego zapachu zmysłem powonienia. W ten sposób, mieli namiastkę tego, w jaki sposób pracowała nasza wielka uczona – Maria Curie Skłodowska. Zaciekawione zadawały pytania i prowadziły rozmowę zarówno z panią Natalią, jak i uczniami-siódmakami. Tutaj filmik – pani Natalia w akcji :)
Tutaj znajdują się karty – linia życia Marii-Curie Skłodowskiej
W tym roku szkolnym, w klasie drugiej dzieciaki samodzielnie założyły i prowadziły obserwację hodowli kryształów solnych. Ich zadaniem było przeczytać i postępować zgodnie z instrukcją, która zawarta była w Podręczniku Nowi Tropiciele – klasa 2, część I s. 11 WSiP. Po około dwóch tygodniach, uczniowie mogli się już pochwalić kryształami różnej wielkości, kształtu a nawet koloru. Swoje obserwacje prowadziły i zapisywały w zeszycie ćwiczeń. Do klas, swoje hodowle przynosiły sukcesywnie, zatem każdy mógł zobaczyć kryształy innych i porównać ze swoimi.
Zachęcam do współpracy we własnej placówce, oraz do założenia, prowadzenia i obserwacji np. hodowli kryształów solnych. Zawsze bowiem, korzystając z tej samej instrukcji, mogą być nieco inne rezultaty w zależności od ilości soli, temperatury czy użytego naczynia. Może to być też przyczynek, do omawiania trzech stanów skupienia już na innych lekcjach.
