VI 2023 Orzeczenie dziecka nie zwalnia z odpowiedzialności i dostosowania do zasad panujących w placówce edukacyjnej

Sabina Małek - Galicka

Doradca metodyczny kształcenia specjalnego

sabinamalekgalicka@cen.edu.pl

Na podstawie rozporządzenia MEN w sprawie organizacji udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej z 9 sierpnia 2017 roku (Dz. U. 2017, poz. 1591 ze zm.), szkoła na podstawie opinii z poradni ma obowiązek zapewnić uczniowi dostęp do pomocy psychologiczno-pedagogicznej, która ma charakter powszechny, a korzystanie z niej jest dobrowolne i nieodpłatne. Ale też na podstawie Art. 99. Dz.U.2021.0.1082 tj. - Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe – poznamy  Obowiązki ucznia. Uczeń, oprócz praw, ma także szereg obowiązków. Określa je Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001 roku.

W polskim systemie oświaty każdy uczeń realizujący obowiązek szkolny w publicznej i niepublicznej szkole ma prawo do uzyskania pomocy i wsparcia, także wówczas, gdy ma trudności w sprostaniu wymaganiom edukacyjnym. Dotyczy to głównie uczniów z dokumentacją o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Uczniowie są objęci pomocą Psychologiczno – Pedagogiczną na podstawie opinii lub orzeczenia. Jakie zadania ma szkoła w udzielaniu pomocy psychologiczno-pedagogicznej, a jakie prawa ma rodzic?

Zatem co to jest opinia, a co to jest orzeczenie.

Opinia to dokument, który przedstawia stanowisko poradni wraz z uzasadnieniem w sprawie zgłoszonej przez rodziców lub opiekunów prawnych ucznia, a także pełnoletniego ucznia. Poradnia wydaje opinie w różnych sprawach. Do szkoły najczęściej trafiają opinie dotyczące:

• objęcia ucznia pomocą psychologiczno-pedagogiczną, np. ucznia zdolnego czy z trudnościami w uczeniu się o charakterze trudności niespecyficznych.
• dostosowania wymagań do indywidualnych potrzeb i możliwości ucznia,
• specyficznych trudności w uczeniu się, w tym o ryzyku dysleksji,
• objęcia ucznia zindywidualizowaną ścieżką kształcenia.

Do czego upoważnia opinia.

W oparciu o zalecenia zawarte w opinii nauczyciele  mają za zadanie np.:

• zapewnić uczniowi wskazane formy pomocy np. zajęcia korekcyjno-kompensacyjne, zajęcia logopedyczne, wyrównawcze, rozwijające umiejętności uczenia się, rozwijające kompetencje społeczno-emocjonalne,
• dostosować wymagania z poszczególnych przedmiotów do indywidualnych możliwości ucznia,
• dostosować warunki zdawania egzaminów i sprawdzianów kończących dany etap edukacyjny, zgodnie z wytycznymi CKE. 

Postępowanie i podjęte działania edukacyjne uzależnione są od zaleceń zawartych w danym dokumencie. Wszystko zależy od tego, jakie wytyczne zawarte są  w opinii wystawionej dla dziecka.

Orzeczenie zaś ma charakter administracyjny. Dokument wydaje także zespół  zespół orzekający, działający w poradni. Posiadając orzeczenie placówka zobowiązana jest do realizacji zaleceń zawartych w orzeczeniu  (jest to obligatoryjne i bezdyskusyjne). Oznacza to, że szkoła jest zobowiązana do realizacji zaleceń zawartych w orzeczeniu, i zadania te realizowane są bezwzględnie i  bezdyskusyjnie.  Orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego wydaje się dla uczniów i wychowanków:

• niesłyszących i słabo słyszących,
• niewidomych i słabo widzących,
• z niepełnosprawnością ruchową,
• z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim,
• z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym,
• z autyzmem i zespołem Aspergera
• z niepełnosprawnościami sprzężonymi,
• zagrożonych niedostosowaniem społecznym,
• niedostosowanych społecznie,
• z zaburzeniami zachowania,
• zagrożonych uzależnieniem

Rozporządzenia MEN oraz Ustawa o Systemie Oświaty bardzo wyraźnie wskazują na zadania szkoły dotyczące respektowania wskazań w opiniach oraz zaleceń w orzeczeniach.

Po uzyskaniu orzeczenia, uczeń ma prawo do:

• do specjalnej organizacji kształcenia w szkole z uwagi na niepełnosprawność,
• realizacji zaleceń zawartych w orzeczeniu - obligatoryjne zadanie dla szkoły, zapewnienia warunków do nauki,
• zajęć specjalistycznych jak: rewalidacja, socjoterapia, zajęcia resocjalizacyjne, integracji niepełnosprawnego ucznia z pełnosprawnymi rówieśnikami.

Rozporządzenia Ministerstwa Edukacji Narodowej oraz Ustawa o Systemie Oświaty bardzo wyraźnie wskazują na zadania szkoły dot. respektowania wskazań w opiniach oraz zaleceń w orzeczeniach . Zważywszy ile zaleceń skierowanych jest do placówki, pedagogów i specjalistów, jak bardzo podkreślone są obowiązki wynikające z przepisów prawa – nie zapomniano także o uczniach i ich rodzicach.

Obowiązki ucznia z orzeczeniem do kształcenia specjalnego

Rodzice i uczniowie nie zawsze pamiętają, że  posiadanie orzeczenia do kształcenia specjalnego to nie tzw. karta przetargowa, która toruje drogę do obowiązków nauczyciela wobec ucznia i praw dziecka. Należy uzmysłowić i uświadomić rodziców i samych uczniów też, że dany dokument, jak opinia, czy orzeczenie wskazują na elementy wymagające dopracowania i doszlifowania podczas spójnych działań mających na celu wspólne dobro dziecka. W tym momencie zaznaczę, że dany dokument obliguje wręcz rodzinę do podjęcia pełnej współpracy z organem jakim jest szkoła i jest to podkreślone w zaleceniach każdego z dokumentów. Uczeń z orzeczeniem do kształcenia specjalnego ma obowiązek:

• realizować obowiązek edukacyjny zgodnie z rozporządzeniami Ministerstwa Edukacji;
• systematycznie i aktywnie uczestniczyć w zajęciach lekcyjnych oraz rewalidacyjnych (na miarę swoich możliwości), przyznanych na mocy orzeczenia;
• szanować prawa i obowiązki innych, dbać o przestrzeganie zasad i norm współżycia społecznego;
• zgłaszać wszelkie przejawy nieprawidłowego traktowania w szkole, zarówno przez kolegów i koleżanki, jak i pracowników, mowa tu o wszelkiego typu przejawach mobbingu, agresji itp.;
• troszczyć się o dobre imię szkoły - oczywiście na miarę swoich możliwości.

Art. 99. Obowiązki ucznia

Dz.U.2021.0.1082 t.j. - Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe

Obowiązki ucznia określa się w statucie szkoły z uwzględnieniem obowiązków w zakresie:
1) właściwego zachowania podczas zajęć edukacyjnych;
2) usprawiedliwiania, w określonym terminie i formie, nieobecności na zajęciach edukacyjnych, w tym formy usprawiedliwiania nieobecności przez osoby pełnoletnie;
3) przestrzegania zasad ubierania się uczniów na terenie szkoły lub noszenia na terenie szkoły jednolitego stroju – w przypadku, o którym mowa w art. 100 obowiązek noszenia przez uczniów jednolitego stroju;
4) przestrzegania warunków wnoszenia i korzystania z telefonów komórkowych i innych urządzeń elektronicznych na terenie szkoły;
5) właściwego zachowania wobec nauczycieli i innych pracowników szkoły oraz pozostałych uczniów.

Prawa i obowiązki ucznia są ujęte przede wszystkim w szkolnym statucie, ale także w Konstytucji RP, prawie oświatowym oraz międzynarodowych dokumentach.

Jako nauczyciele powinniśmy mieć świadomość, że dziecko zawsze będzie dzieckiem i ma prawo do popełniania błędów. Wskażmy właściwą drogę, jak wyciągać z nich wnioski, żeby więcej błędów  popełniać. Dziecko z dokumentacją z poradni specjalistycznej ma prawa, ale i obowiązki. Nie zapominajmy, by równoważyć te działania w życiu codziennym

https://arslege.pl/obowiazki-ucznia/k1581/a102637/

file:///C:/Users/Asus/Downloads/odpowiedzialnosc-prawna-rodzicow_materialy_28_09.pdf

https://rampa.net.pl/jak-rozmawiac-z-dziecmi-o-niepelnosprawnosci/