III 2023 Korekcja i kompensacja w lekcji wychowania fizycznego i zajęciach ruchowych – wady w obrębie kończyn dolnych

Małgorzata Kulik – doradca metodyczny wychowania fizycznego i edukacji dla bezpieczeństwa

W poprzednim artykule skupiliśmy się na propozycji ćwiczeń, których głównym celem zastosowania było kształtowanie nawyku prawidłowej postawy ciała oraz  ćwiczenia oddechowe. Poniżej przedstawiam Państwu kolejny zbiór  ćwiczeń, zabaw, którymi podzieli się nauczyciele, uważając za najefektywniejsze w swojej pracy a zarazem atrakcyjne i  angażujące uczniów. Propozycje skupiają się wokół wad w obrębie kończyn dolnych tj. płaskostopie, koślawość, szpotawość.

1.  ŚMIECIMY I SPRZĄTAMY Prowadzący rozdaje ponownie gazety. Uczniowie w pozycji siadu ugiętego podpartego stopami drą gazety na strzępy, najdrobniejsze kawałki, następnie wstają i sprzątają przynosząc stopami do wyznaczonego pojemnika na śmieci.
2. Ćwiczenia (koślawość kolan). Siad po turecku ( nogi w „kokardkę”), plecy wyprostowane, ręce w górze, pochyl się do przodu jak najniżej stóp, ręce wyprostowane dotykają podłoża. Plecy pozostają proste a dłonie wyciągają się daleko w przód.
3.  Leżenie tyłem  nogi ugnij w kolanach a miedzy stopy włóż miękką piłkę ( śr. 18 – 25 cm). Kolana mają być rozwarte. Ręce za głową: przekładanie piłki do rąk, kolana zostają w rozwarciu, rozluźniamy, odkładamy stopy i ręce na podłogę, wracamy z piłką z powrotem do stóp.
4. Ćwiczenia (kolana szpotawe). Leżenie tyłem, nogi ugnij w kolanach. Między kolanami ułóż miękką piłkę (śr. 18 – 25 cm) zaciskaj piłkę kolanami.
5. Ćwiczenia (stopa płaska). W pozycji leżąc na krzesle,  stopy oparte na podłodze, dłonie spoczywają na udach, podegnij palce stóp pod siebie, z uniesieniem śródstopia w łuk.
6. Stopa płaska (płaskostopie) oraz stopa płasko-koślawa. W pozycji siedzenia na krześle, stopy oprzyj o podłogę na szerokość bioder. Dłonie oprzyj na udach - oderwij śródstopie i palce stóp od podłoża, w górę. Staj się zrobić to jak najwyżej - wytrzymaj 3 – 5 sek. - opuść na podłogę. Ćwiczenie powtórz 15 – 20 razy
7. W pozycji siedzenia na krześle, stopy oparte na podłodze, dłonie spoczywają na udach - podegnij palce stóp pod siebie, z uniesieniem śródstopia w łuk
   - wytrzymaj 3 – 5 sek. – rozluźnij. Ćwiczenie powtórz 15 razy
8. Siedząc na krześle połóż przed sobą papierowy ręcznik lub chusteczkę higieniczną. Stopy powinny być bose - złap ręcznik/chusteczkę palcami stóp i zacznij rwać do czasu aż cała zostanie podarta - podawaj kawałki ręcznika/chusteczki do rąk do czasu aż wszystko zbierzesz. Całe ćwiczenie powtórz 2 razy, pracując obiema stopami na przemian
9. Stań w wyproście, stopy oprzyj na zewnętrznych krawędziach, palce stóp zagnij do środka - maszeruj na zewnętrznych krawędziach stóp.
10. GAZETA Uczniowie otrzymują jedną kartkę gazety, którą kładą na podłodze, obok stóp. Stoją bez skarpetek, w pozycji skorygowanej. Na hasło „START” drą gazetę palcami stóp i następnie podnoszą podarte kawałki palcami stóp i podają do przeciwległej ręki. Należy zwrócić uwagę na utrzymanie prostych pleców.
11.  Szpotawość kolan- leżenie tyłem, nożyce poziome nad matą.
12.  Płaskostopie- leżenie tyłem, pisanie, stopy oderwane od podłoża- pisanie i rysowanie stopami w powietrzu.
13. Koślawość kolan- w siadzie ,jedna stopa „myje” druga nogę wyprostowaną naśladujemy ruch mycia gąbką.
14.  RAKOWA PIŁKA NOŻNA Uczniowie grają w piłkę nożną przyjmując pozycję w podporze tyłem, ustawiając palce dłoni w stronę stóp, uginając nogi oraz wysoko unosząc biodra. Poruszają się w tej pozycji w przód albo w tył. Zwracam uwagę, aby podczas zabawy biodra dzieci uniesione były na wysokość kolan a barki nie wysuwały się do przodu.
15. WRZUĆ NA TALERZ JABŁKO Uczniowie siedzą w rozsypce w siadzie skrzyżnym, w prawej ręce trzymają kółeczko, a lewą stopą chwytają woreczek i trafiają do kółeczka. To samo wykonują przeciwną stroną.
16. Szpotawość kolan. Ćwiczenie 1 - w leżeniu tyłem, ręce wzdłuż tułowia, między stopami piłka lekarska; unoszenie nóg z piłką nad matę i opuszczanie.
17. Szpotawość kolan. Ćwiczenie 2 - leżenie tyłem, ręce wzdłuż tułowia; nożyce poziome nad matą.
18. Szpotawość kolan. Ćwiczenie 3 - siad ugięty podparty, nogi zgięte w kolanach, stopy na szerokość bioder; naprzemienne skręcanie ugiętych kończyn dolnych do wewnątrz.
19.  WIESZANIE BIELIZNY Na podłodze rozrzucone są szarfy. Uczestnicy zabawy siedzą, ramiona oparte z tyłu. Na sygnał, palcami stopy chwytają szarfy i rozwieszają na sznurku, raz prawą, raz lewą nogą.
20. Chodzenie bokiem po kiju, palce stóp uniesione w górę.
21. Wchodzenie naprzemienne po drabinie raz prawą nogą raz lewą, stopy ustawione na zewnątrz.
22. Chodzenie po półkolach sensorycznych utrzymując równowagę.
23. W staniu dziecko unosi jedną nogę w górę i utrzymuje równowagę jak najdłużej. Mierzymy czas. Istotne jest to by podczas stania stawy skokowy, kolanowy biodrowy i barkowy były ustawione w osi strzałkowej ciała.
24. AKROBATYKA NA LINIE Na sygnał uczestnicy zabawy przechodzą po linie w ten sposób, żeby dotykać liny jak największą powierzchnią stopy. Po przejściu, dzieci siadają w pozycji skorygowanej, ramiona ułożone w „skrzydełka”. 
25.  Leżenie tyłem. Piłka między kolana. Uczeń wykonuj marsz stopami po ścianie (mając między nogami piłkę).
26. Siad skrzyżny. Uczeń próbuje wstać, utrzymując nogi skrzyżowane.
27. Siad ugięty podparty z kolanami rozchylonymi na zewnątrz, stopy złączone podeszwami. Rzut woreczkiem do kosza.
28. Siad ugięty podparty, między stopami piłka. Ściąganie ud do środka.
29. Siad rozkroczny, współćwiczący stoi w rozkroku na zewnątrz nóg partnera / przy kostkach zewnętrznych/. Ruch – ćwiczący naciska mocno na nogi współćwiczącego / ćwiczenie oporowe/.
30.  Uczniowie siedzą naprzeciwko siebie. Miedzy nimi na podłodze leży  laska / od miotły lub mopa. Chwytają laskę palcami stóp i starają się przeciągnąć ją na swoją stronę.
31. PAPUŻKA NA DRĄŻKU Uczeń stoi przed lewym końcem leżącej przed nim laski. Palcami stóp chwyta laskę, ręce ułożone w ,,skrzydełka”, postawa skorygowana. Na sygnał prowadzącego dzieci przesuwają się na prawą stronę przez cały czas mocno obejmując laską palcami stop  i naśladując papużkę przesuwającą się po drążku w klatce.
32. Siad ugięty. Dłonie oparte na podłodze z tyłu. Stopy zgięte podeszwowo, palce stóp oparte na woreczkach, pięty uniesione nad podłogą. Zataczanie woreczkami kół po podłodze. ( 5 razy).
33. CHÓD GĄSIENICZKI Wokół gazety leżącej na podłodze. Uczniowie stają w pozycji skorygowanej ręce ułożone w „skrzydełka”. Na sygnał prowadzącego posuwają się wokół gazety leżącej na podłodze chodem gąsienicy.
34. Ciężar ciała przeniesiony na nogę prawą. -Noga lewa „zawija” palce przesuwając po podłodze piętę w stronę palców, tworząc nad podłogą , jak największy łuk. Następnie uczniowie przenoszą ciężar ciała na nogę lewą i powtarzają zadanie stopą prawą.
35. Ćwiczenia z grubym sznurkiem Ułożenie sznura na połowie sali. Uczniowie ustawiają się jeden za drugim: -przejście po sznurze jednym i drugim bokiem, -przejście po sznurze przodem, -przejście po sznurze „tiptopami”, -przejście przy sznurze, stawiając stopy na przemian, zewnętrzne krawędzie stopy dotykają sznura.
36. PRZECIĄGANIE LASKI STOPAMI Dwie drużyny w siadzie skulnym. Każdy zawodnik trzyma stopami piłkę. Na sygnał drużyny przerzucają piłkę nagimi podpierając się z tyłu rękoma lub wykonują leżenie przewrotne. Po ustalonym czasie np. 1 min. prowadzący zatrzymuję zabawę. Wygrywa drużyna, po której stronie będzie mniej piłek i popełni mniej błędów.
37. PO KAMYKACH Uczniowie chodzą po sali na palcach, nauczyciel porozkładał w całej sali woreczki gimnastyczne. Na hasło: "Chodzimy po kamyczkach" - uczniowie muszą stawiać stopy tylko na woreczkach.
38. Przejście slalomem pomiędzy pachołkami gimnastycznymi na palcach, a następnie na piętach.
39. Leżenie tyłem, kolana ugięte, pomiędzy kolanami piłeczkę, zadaniem dziecka jest próba uniesienia nóg z piłeczką do góry.
40. Leżenie tyłem,  kolana ugięte, pomiędzy kolanami piłeczkę, zadaniem dziecka jest próba uniesienia nóg z piłeczką do góry.
41. W parach, na każdą jest przypisane 6 woreczków i 1 wiaderko. Pierwsza osoba chwyta w stopy woreczek i próbuje wrzucić go bez użycia rąk (ręce za plecami, kolana na zewnątrz) do wiaderka, które trzyma partner. Po wrzuceniu wszystkich następuje zmiana w parze.
42.  Siad ugięty z kolanami rozchylonymi na zewnątrz i dotykanie naprzemiennie stopami do czoła ręce ułożone na stopach.
43. Siad ugięty z kolanami rozchylonymi na zewnątrz i dotykanie naprzemiennie stopami do czoła, ręce ułożone na stopach.
44. Siad ugięty z kolanami rozchylonymi na zewnątrz, ręce oparte za plecami, stopy wykonują uniesienie i „bicie brawa stopami”.
45. Siad na krześle, nogi zwisają luźno, wykonujemy dotykanie stopą przeciwnego kolana.