Danuta Lech - doradca metodyczny plastyki i edukacji plastycznej
Określenie tematu pracy plastycznej jest potrzebne do rozpoczęcia pracy twórczej. Uczniowie zwykle z niecierpliwością czekają na podanie tematu. Przed rozpoczęciem pracy twórczej omawiam z nimi zadanie plastyczne, którego realizacji oczekuję. Bardzo często jednak główną uwagę skupiają na interpretacji tematu pracy plastycznej. Aby rozpocząć rozważania o istotnym znaczeniu doboru ciekawego tematu pracy plastycznej należy zwrócić uwagę i przypomnieć typy i modele lekcji plastyki. Oto one:
Typy lekcji plastyki
Modele lekcji
◦ Model lekcji oparty na cyklu organizacyjnym. Praca ćwiczeniowa uczniów związana z realizacją zadań plastycznych.
◦ Model lekcji problemowej. Praca ćwiczeniowa wymagająca interpretacji opartej na określonej wiedzy.
◦ Model lekcji ekspresyjnej. Przeplatanie teorii z praktyką.
Program pomimo, że sugeruje powiązanie problemu plastycznego z określonym rodzajem ćwiczenia i techniką, daje nauczycielowi pełną swobodę w wyborze tematyki. Przy wyborze tematu nauczyciel powinien kierować się następującymi kryteriami:
- zgodność tematu z zagadnieniem programowym;
- dostosowanie tematu do wieku ucznia;
- uwzględnienie zainteresowań;
Temat ma angażować emocjonalnie. Lowenfeld sądzi, iż jest to najważniejsze kryterium doboru tematów dla dzieci w okresie pierwszych prób przedstawiania świata.
Nauczyciel plastyki powinien pamiętać, że w procesie wyboru tematu, należy również wziąć pod uwagę:
Dziecko rozpoczynając realizację zadania często posiłkuje się zapamiętanymi zdarzeniami, przedmiotami. Przedstawiam kilka typów propozycji tematów prac plastycznych:
Przeżycia wyjątkowe:
Zdarzenia zwyczajne:
Treści odległe, egzotyczne:
Miejsca w przestrzeni:
Inspiracje historią sztuki:
„Budowla romańska”, „Rama barokowa” itp..
Inspiracje twórczością wielkich artystów
Inspiracje tradycjami świąt Bożego Narodzenia
– „Ilustracja do ulubionej kolędy”, „ Kolędnicy”, „Ozdoba choinkowa”, „Kartka świąteczna”
Inspiracje świętami wielkanocnymi
- „Ilustracja wybranej tradycji wielkanocnej”, „Palma wielkanocna”, „Pisanka”, „Inspiracje sztuką ludową – serwetki ludowe na różne sposoby”.
Skojarzenia – tematy do wyboru:
„W labiryncie”, „Tykanie zegara”, „Strach przed klasówką”, „Straszny sen”, „Kapanie wody”, „Ludzkie życie”, „Sytuacja bez wyjścia”, „Samotność w blokowisku”.
Inne:
„Fantastyczne zwierzęta”, „Drzewo”, „Liście”„ Fantastyczne drzewo”, „Fantastyczny ptak”, „Tajemniczy ogród”, „Wiosenna łąka”, „Malownicza uliczka”, „Kolorowe kamieniczki”, „Tańczące domy”, „Baloniarz”, „Kwiaciarka”, „Pajacyk”, „Portret”, „Autoportret”, „Maski”, „Barwny dywan”, „Kolorowe latawce”, „Współczesny anioł”.
Literatura:
1. Podstawa programowa kształcenia ogólnego z plastyki.
2. Bandtke K., Czajka S. (1973), Problemy metodyczne wychowania plastycznego. Warszawa.
3. Czerwosz Z. (1980), O zajęciach plastycznych dzieci i młodzieży. Warszawa.
4. Lowenfeld V., Brittain W. L.(1977), Twórczość a rozwój umysłowy dziecka. PWN. Warszawa.
5. Szuścik U.(1998), Plastyka wczoraj i dziś. Wydawnictwo UŚ. Cieszyn.