XI 2022 Dlaczego uczymy się plastyki?

Danuta Lech - doradca metodyczny plastyki i edukacji plastycznej

Jest to pytanie coraz częściej zadawane przez uczniów. Często spotykamy sie również z twierdzeniem, że: "przecież plastyka nie przyda nam się w życiu". Rzeczywiście, sztuki plastyczne, muzyka i literatura nie są konieczne do biologicznego życia, jednak ile uboższe byłoby ono, bez tych obszarów naszej codzienności. Jest rzeczą oczywistą, że korzystanie z bogatego dorobku plastyki, muzyki i literatury w często niewymierny, ale znaczący sposób wzbogaca duchowe życie każdego człowieka. Wiedza i umiejętności zdobywane na zajęciach plastyki i edukacji plastycznej wprowadzają nas w świat sztuki i pozwalają na pełniejsze uczestniczenie w życiu kulturalnym, głębsze przeżywanie rzeczywistości naznaczonej różnymi dziedzinami sztuki. Wszyscy wiemy, że człowiek najchętniej uczy się tego, co ma praktyczne zastosowanie w życiu codziennym. Czy takiemu kryterium odpowiada nauka plastyki? Co mamy odpowiadać uczniom? Wystarczy rozejrzeć się uważnie dookoła siebie, aby przekonać się, że na każdym kroku napotykamy obiekty związane z plastyką bezpośrednio lub pośrednio. Bryły budynków, barwny wystrój fasad, różnorodność reklam, efektowne i funkcjonalne wnętrza sklepów, salonów handlowych, restauracji i gabinetów - to wszystko efekty pracy twórczej architektów, plastyków i dekoratorów. podstawy wiedzy i umiejętności związanych z plastyką przydadzą się w gastronomii, fryzjerstwie, krawiectwie i innych zawodach związanych z branżą usługową. Wracając do zawodów bezpośrednio związanych z plastyką, to z uwagi na środki wyrazu, jakimi posługuje się twórca, wyróżniamy osobne dyscypliny plastyczne: architekturę, rzeźbę, malarstwo, grafikę i rzemiosło artystyczne. Wszystkie one są obecne w naszym życiu codziennym. Wszędzie, gdzie zamieszkują lub zamieszkiwali ludzie, spotykamy dzieła architektury zabytkowej i współczesnej. Z rzeźbą obcujemy w formie pomników, rzeźb parkowych, fontann i wystroju elewacji, a nawet cmentarnych nagrobków. Każde wnętrze mieszkalne, zarówno salon, sypialnia jak i kuchnia, czy łazienka, składa się z wielu elementów, które dobrze dobrane i zestawione, odpowiednio wyeksponowane mogą tworzyć harmonijną, nastrojową, efektowną całość, którą nazywamy wystrojem wnętrza. Aby we własnym domu stworzyć, przywołać poczucie piękna, harmonii oraz miłej atmosfery, potrzebujemy wiedzy i praktyki, jakie dają lekcje plastyki, wyrabiające w nas wrażliwość na piękno, kulturę estetyczną i wyczucie artystyczne. Korzystając z nabytego poczucia piękna i estetyki, łatwiej nam będzie zrozumieć intencje twórców i odczuwać wartości plastyczne dzieł sztuki. Nie można również pominąć aspektu związanego z rozwijaniem zdolności twórczych uczniów. Uczeń na lekcjach plastyki rozwija również swoją kreatywność, spostrzegawczość, wyobraźnię, umiejętność przedstawiania na płaszczyźnie i w przestrzeni pojęć i zjawisk rzeczywistych lub wymyślonych. Należy pamiętać, że zadaniem nauczyciela plastyki nie jest wychować i wyszkolić uczniów na artystów. Zadaniem nauczyciela plastyki, jest przygotowanie uczniów do odbioru dzieł sztuki oraz udziału w kulturze w szerokim jej aspekcie. Tak mówi podstawa programowa kształcenia ogólnego z plastyki: "Plastyka rozbudza wrażliwość na piękno przyrody i wartości urzeczywistnione w dziełach sztuki, zachęca do indywidualnej i zespołowej ekspresji artystycznej, rozwija wyobraźnię twórczą i kreatywne myślenie abstrakcyjne, przydatne w każdej dziedzinie życia i w edukacji oraz kształci świadomość, że sztuka jest ważną sferą działalności człowieka i przygotowuje do świadomego korzystania z dorobku kultury. Plastyka jest także ważnym elementem wychowania: stanowi wartościową ofertę wypełnienia wolnego czasu, wspiera integrację społeczną uczniów, wprowadza w zagadnienia wiążące się z ochroną dóbr kultury i własności intelektualnej, traktuje sztukę, jako źródło wzruszeń i nauki, a pracę artystyczną – jako wyraz wiary w siebie i odwagi. Uczy także szacunku dla narodowego i ogólnoludzkiego dziedzictwa kulturowego".