XI 2022 Deszczowe melodie do grania, słuchania i śpiewania
Agnieszka Wilczyńska doradca z edukacji muzycznej i muzyki
Za oknem jesienna pogoda, która może być dla nas inspiracją do zajęć umuzykalniających z naszymi wychowankami. Na początek proponuję aktywne słuchanie muzyki Fryderyka Chopina, link poniżej:
https://youtu.be/e44bR0s_nbY Fryderyk Chopin - Preludium Des-dur "Deszczowe"
Słuchanie tego utworu przeprowadziłam w różnych grupach wiekowych, udało się nawet z dwuletnimi dziećmi. Podczas słuchania rytmicznie uderzamy palcami o podłogę (początkowo tylko jednym palcem prawej i lewej ręki). Dzieci wsłuchują się w odgłosy burzy i deszczu oraz dźwięki fortepianu. Następnie włączamy do gry pałeczki (od bębenków lub od dzwonków), koniecznie po dwie dla każdego dziecka. Dzieci naśladują nauczyciela i uderzają w rytmie muzyki (tempo wolne, dynamika cicha lub umiarkowana). Dla urozmaicenia nauczyciel zmienia przestrzeń i uderza: przed sobą o podłogę, z prawej lub z lewej strony, ręce grają równocześnie dwie lub na przemian, pałeczki uderzają o siebie. W utworze dwukrotnie występuje przyśpieszenie tempa i wzmocnienie dynamiki (burza i ulewa przybiera na sile), co odzwierciedlamy w sposobie gry. Następnie znowu gramy coraz ciszej i woniej, dopasowując się do muzyki – deszcz się kończy, burza oddala. Młodszym dzieciom nauczyciel może podczas grania dawać słowny komentarz. Ważne jest jednak, żeby zachęcić dzieci do wsłuchiwania się w muzykę i samodzielnego dopasowywania tempa i siły gry. W podobny sposób można przeprowadzić zabawę z użyciem bębenków, gdzie można podczas grania zbliżać bębenek do ucha i słuchać jego dźwięku. Nie zalecam w tym przypadku grania pałeczkami, ponieważ będzie zbyt głośno. Z dziećmi szkolnymi możemy pobawić się podobnie z użyciem kartek papieru, np. tych z zeszytu nutowego (nie trzeba ich nawet wyrywać). W tym przypadku rytmiczne odgłosy deszczu naśladujemy uderzając palcem, długopisem lub pałeczką o kartkę .
Druga propozycja do słuchania to drugie preludium F. Chopina. Proponuje posłuchać i obejrzeć humorystyczną wersję zagraną na bum bum rurkach:
https://youtu.be/z8rL9-KeUcw Prelude in E minor (F. Chopin) for 6 performers (boomwhackers) by Santi Carcasona
Następnie można posłuchać oryginalnej, fortepianowej wersji:
https://youtu.be/-eQYJ82SuHQ FRYDERYK CHOPIN, Preludium e-moll Op.28 nr 4. JANUSZ OLEJNICZAK
Przejdźmy teraz do zabaw i ćwiczeń rytmicznych oraz śpiewania piosenek. Na początek piosenki dla młodszych dzieci:
https://youtu.be/nusPMHbwlrQ Śpiewające Brzdące - Deszczowa piosenka - Piosenki dla dzieci
Dźwięki i słowa refrenu powtarzają się 4 razy:
Kap, kap kap deszczyk z nieba spadł
A A A H H H A G
Podaję dźwięki, ponieważ nauczyciel ucząc melodii może sobie akompaniować na dzwonkach naciskanych, na tubach lub dzwonkach chromatycznych. Dzieci wyklaskują rytm lub wystukują o podłogę. Do piosenki można przeprowadzić następującą zabawę ruchową, do której będą potrzebne obręcze i instrumenty perkusyjne. Leżące w odstępach obręcze to kałuże, które dzieci mają omijać (podczas zwrotki piosenki). Dzieci mogą poruszać się podskokami, biegać lub maszerować. W obręczach leżą metalowe instrumenty perkusyjne: trójkąty, janczary, małe talerzyki – czynele. Na melodię refrenu – dzieci zatrzymują się przy najbliższej obręczy, biorą instrumenty – grają według schematu rytmicznego i śpiewają refren piosenki. Zabawa powtarza się kilka razy, w tym czasie dzieci osłuchują się dobrze z melodią piosenki i można uczyć się śpiewać zwrotkę. Jako kolejny etap pracy z tą piosenką można zagrać refren piosenki na instrumentach melodycznych. Na dzwonkach są to sąsiadujące ze sobą trzy dźwięki G, A,H. Natomiast grając na bum bum rurkach jedno dziecko gra jeden dźwięk. Można też podzielić dzieci na dwie grupy, gdzie jedna próbuje zagrać na dzwonkach a druga na rurkach, po czym zamieniamy dzieci instrumentami.
Moją drugą propozycją jest piosenka „Kap, kap”, której nagranie umieściłam w załączniku do pobrania. Tu podobnie jak w poprzedniej piosence, powtarza się schemat rytmiczny i słowa, melodia powtarza się dwukrotnie i również jest prosta do zagrania i zaśpiewania.
Refren piosenki:
Kap, kap, kap kap, kap, kap
A A Fis G G D
Kap, kap, kap kap, kap, kap
A A Fis G G D
Etapy pracy and piosenką mogą wyglądać podobnie jak w przypadku „Deszczowej piosenki”. Można inaczej poprowadzić zabawę ruchową i z obręczy ułożyć dwie „trasy” (dla dziewczynek i chłopców- np. czerwona i niebieska). Tym razem dzieci nie omijają lecz wskakują w kałuże lub je przeskakują. Przy drugim słuchaniu piosenki – zamieniamy dzieci „trasami”, które różnią się kształtem. Podczas gry na instrumentach w obręczach czerwonych leżą np. bębenki a w niebieskich – trójkąty. Kiedy w zabawie jest zamiana stron – dzieci zmieniają instrumenty na których grają. Ten krótki refren również można zagrać na dzwonkach. Trzeba pamiętać, że Fis – to dźwięk który gra się na czarnej płytce dzwonków. Natomiast w przypadku gry na bum bum rurkach potrzebna jest rurka z dodatkowego zestawu z oznaczeniem F#.
Kolejna piosenka ma wdzięczną melodię, poniżej link:
https://youtu.be/ZCO1OAZyNrY Miś i Margolcia - Listopadowa piosenka
Refren piosenki podaję do zagrania przez nauczyciela podczas nauki piosenki. Proszę pamiętać, że można w ustawieniach zwolnić tempo piosenki. Dzieciom przedszkolnym będzie trudno zagrać ten fragment melodii. Można próbować granie z dziećmi z klas I-III. Tu można zastosować podział na 2 lub 4 grupy. Dziecko z grupy pierwszej gra słowo „listopadowa”, z grupy drugiej – „piosenka”, z trzeciej – „jak deszczu” a z czwartej – „kropelka”. W drugiej linijce trzecia i czwarta grupa gra razem – „kap kapu kap”.
Refren piosenki:
Listopadowa piosenka jak deszczu kropelka
G Fis F E G A G D E D E Fis E D
Listopadowa piosenka kap kapu kap
G Fis F E G A G D E E D G
A teraz kilka propozycji piosenek dla dzieci ze starszych klas szkolnych.
Piosenka „Kropelki” ma refren, który doskonale nadaje się do rozgrzewki głosowej i dykcyjnej:
https://youtu.be/CUdSd0LH4to "Kropelki" - 9 Konkurs Piosenki "Wygraj Sukces"
Refren:
Żdagidug dugi da Żdagidug dug dugida
„Przyjaciel deszczową porą” – ze względu na tekst bardzo podoba się uczniom:
https://youtu.be/mXKR4rfkaW0 Przyjaciel deszczową porą
Natomiast „Deszczowe rytmy” – mają piękną melodię, jednak trudno się ją śpiewa chłopcom bo jest wysoko. Można jednak tej piosenki posłuchać i na jej podstawie omówić muzyczne pojęcia pojawiające się w tekście: staccato, glissando, legato:
https://youtu.be/ie5ghsZrq_Q "Deszczowe Rytmy" i sesja "Nasz Talent" Seweryn,Szulc
Zajęcia z dziećmi w różnym wieku warto zakończyć wyciszeniem i relaksem. Podczas słuchania muzyki na leżąco dzieci mogą naprzemiennie w parach wachlować się chustami lub robić sobie delikatne masażyki. A to przykładowa muzyka do słuchania:
https://youtu.be/Lp6XlsBm_Lw "You & Me" • Relaksująca muzyka fortepianowa oraz łagodne dźwięki deszczu do snu i nauki
Zachęcam do własnych poszukiwań muzycznych zainspirowanych deszczem i jesienną pogodą.
Agnieszka Wilczyńska
