Małgorzata Pietruk
doradca metodyczny wychowania przedszkolnego
malgorzatapietruk@cen.edu.pl
Outdoorowe sytuacje edukacyjne w przedszkolu
Outdoor education (OE) to koncepcja pracy nastawiona na proces uczenia się poprzez samodzielne doświadczenie oraz eksperymentowanie. „Charakterystycznymi formami wykorzystywanymi w OE są gry zespołowe na świeżym powietrzu, wędrówki i ekspedycje, wspinaczka, zadania z wykorzystaniem lin, sporty wodne, łucznictwo, budowanie tratw, wyprawy z elementami survivalu”. (Leśny 2014)
Przykładowe sytuacje edukacyjne.
Moje drzewo
Wychodzimy z dziećmi do pobliskiego lasu lub parku. Na miejscu każde dziecko wybiera sobie jedno drzewo. Zachęcamy dzieci, by dotykały dłońmi kory i w ten sposób sprawdziły jej chropowatość. Następnie zachęcamy dzieci, by przybliżyły do kory nos w celu powąchania jej. Prosimy dzieci, by określiły zapach (np. przez porównanie: pachnie jak…). Dzieci obserwują mieszkańców kory, np. owady, pająki. Pytamy, co zaobserwowali. Następnie dzieci zmieniają drzewa i powtarzają te same czynności. Wycieczkę powtarzamy o każdej porze roku. Porównujemy drzewa.
Dmuchawce, latawce, wiatr
Wybieramy się na wycieczkę na łąkę. Dzieci ostrożnie zrywają dmuchawce (owocostany mniszka lekarskiego). Uważnie obserwują wygląd owocostanu. Delikatnie dotykają puchu, odrywają pojedynczy owoc, opisują jego budowę. Następnie silnie dmuchają na owocostan i przyglądają się, jak wysoko i daleko lecą owoce. Dzieci próbują wyjaśnić, jakie cechy owocu pozwalają mu tak daleko lecieć (waga, obecność puchu – aparatu lotnego, budowa aparatu lotnego przypomina spadochron.
Co żyje pod stopami?
Wychodzimy z dziećmi do ogrodu, gdzie wcześniej przygotowujemy wyciętą z ziemi darń. Na miejscu dzieci podchodzą do wyznaczonego miejsca, a my odwracamy darń, umieszczając ją na arkuszu szarego papieru lub jednolitego materiału. Zachęcamy dzieci, aby za pomocą patyków delikatnie rozdzieliły ziemię i obserwowały organizmy, które się w niej znajdują. Dzieci określają kolor organizmów, kształt oraz ich szybkość poruszania się. Pytamy, dlaczego zwierzęta próbują uciekać i chować się pod ziemią.
Jak mieszkają dżdżownice?
Do obserwacji będzie potrzebne: słoik o pojemności 1 l, piasek, żyzna, czarna ziemia, spryskiwacz, liść sałaty, gaza, gazeta, gumki recepturki. Do słoika na przemian wsypujemy warstwę piasku i warstwę żyznej, czarnej ziemi, tak aby powstała wyraźna „zebra”. Każdą warstwę mocno ubijamy. Kończymy warstwą ziemi kilka centymetrów od wierzchu słoika. Całość delikatnie spryskujemy wodą Na wierzch delikatnie kładziemy przyniesione dżdżownice i przykrywamy je liściem sałaty. Otwór słoika zabezpieczamy gazą przymocowaną gumką recepturką. Boki słoika owijamy gazetą, którą mocujemy za pomocą gumek recepturek. Codziennie odwijamy gazetę, a dzieci obserwują, co się dzieje w słoiku. Codziennie należy sprawdzać, czy podłoże jest wilgotne – jeżeli wysycha – delikatnie spryskujemy wodą. Gdy pierwotny układ warstw zniknie, wspólnie z dziećmi zastanawiamy się nad aktywnością dżdżownic w ziemi. Wychodzimy razem z dziećmi do ogrodu i pozwalamy im wysypać zawartość słoika, zwracając im uwagę na to, że wcześniej była ona bardzo ubita, a teraz ma inną strukturę. Dbamy o to, by dżdżownice nie zostały uszkodzone i bezpiecznie wróciły do środowiska życia.
Życie pod kamieniem
Wychodzimy z dziećmi do ogrodu, gdzie wcześniej zlokalizowaliśmy (lub umieściliśmy co najmniej na miesiąc przed zajęciami) odpowiednio duży kamień leżący na ziemi. Na miejscu dzieci podchodzą do kamienia, odwracamy go, dbając o bezpieczeństwo dzieci (uważa, żeby nie przygnieść dzieciom stóp). Zachęcamy dzieci, aby obserwowały organizmy, które znajdowały się pod kamieniem. Dzieci określają kolor organizmów, kształt oraz ich szybkość poruszania się. Jeżeli to możliwe, dzieci mogą spróbować określić ilość zaobserwowanych organizmów (używając określeń: dużo, mało, średnio itp.) lub policzyć je. Pytamy, dlaczego zwierzęta próbują uciekać i chować się z powrotem pod kamień.
Kolorowa łąka
Wycieczka na łąkę, szczególnie wiosną, pozwoli dzieciom dostrzec różnorodność odcieni jednego koloru – dzieci zbierają np. różne liście traw i porównują odcienie zieleni. Podczas tej wycieczki przedszkolaki mogą również wsłuchać się w odgłosy łąki: brzęczenie owadów, śpiew ptaków.
Zachęcam do tworzenia sytuacji outdorowych w przedszkolu.
