V 2023 Diagnoza potrzeb i możliwości psychofizycznych dzieci

Renata Pietras-Pacynko

Doradca metodyczny wychownaia przedszkolnego

Fundamentem działań w aspekcie rozpoznawania i zaspokajania potrzeb dzieci dokonywanego przez przedszkole jest całościowe spojrzenie na funkcjonowanie dzieci w środowisku edukacyjnym, ukierunkowanej na rozpoznawanie zarówno występujących deficytów, jak i mocnych stron oraz predyspozycji dziecka, a także na zidentyfikowanie tych czynników środowiskowych, które mogą korzystnie wpływać na rozwój, z jednoczesnym eliminowaniem tych, które oddziaływują negatywnie lub wręcz nasilają trudności dziecka.

Model diagnozy funkcjonalnej powinien opierać się na pozyskaniu możliwie najpełniejszych informacji, weryfikowanych w określonym czasie, uwzględniających:

• zidentyfikowanie indywidualnych potrzeb dziecka, w tym jego mocnych stron, ocenę zasobów dziecka i możliwości ich wykorzystania;
• ocenę, na czym polegają trudności, jakich obszarów rozwoju dotyczą, w jaki sposób manifestują się trudności;
• rozpoznanie, co jest przyczyną trudności dziecka – jakie czynniki mają wpływ na ich występowanie;
• ustalenie, jak poważny jest problem, z jakim nasileniem występuję, w jakim zakresie utrudnia dziecku funkcjonowanie, w jakich sytuacjach,
• ocenę, jakie skutki dla funkcjonowania dziecka mają występujące trudności,
• analizę, czy trudności dotyczą wyłącznie dziecka, czy i w jakim zakresie korelują z warunkami, w jakich funkcjonuje dziecko, czy dotyczą również innych uczestników życia przedszkola, jakie warunki środowiskowe mogą mieć wpływ na pojawienie się trudności;
• określenie priorytetowych celów i sposobów ich realizacji w określonym czasie ukierunkowanych na poprawę funkcjonowania dziecka;
• analizę zasobów w środowisku, ewentualną konieczność dostosowania środowiska w celu efektywnego pokonywania trudności;
• ustalenie możliwych działań redukujących występowanie trudności – wsparcie indywidualne (zakres, sposoby, środki), minimalizacja czynników środowiskowych mogących mieć negatywny wpływ na dziecko, czynniki wspierające;
• ocenę efektów podjętych działań i bieżącą modyfikację wsparcia adekwatnie do bieżących potrzeb.

Dostępnymi dla każdego nauczyciela narzędziami diagnostycznymi, które umożliwiają rozpoznanie potrzeb oraz możliwości dzieci, są:

• wywiad z rodzicami;
• rozmowa z dzieckiem;
• obserwacja zachowania;
• analiza wytworów pracy dzieci i ocena ich umiejętności, postępów w nabywaniu wiedzy;
• ankiety skierowane do rodziców;
• wymiana spostrzeżeń z innymi nauczycielami;
• badania przesiewowe.