Małgorzata Kulik - doradca metodyczny wychowania fizycznego
Technologie informacyjno - komunikacyjne w wychowaniu fizycznym
Celem lekcji wychowania fizycznego jest ukształtowanie prawidłowej postawy ciała, rozwój sprawności fizycznej i motorycznej. Zajęcia mają również za zadanie przygotowani uczniów do organizowania i prowadzenia aktywnego, zdrowego trybu życia oraz wyposażenie ich w umiejętności, które pozwolą na aktywny udział w kulturze fizycznej, rekreacji i uprawianiu sportu, ze szczególnym uwzględnieniem specyfiki zawodu. Podstaw programowa wprowadzona w 2017 r dla szkół podstawowych, a w 2019r. do szkoły ponadpodstawowej w swych założeniach wskazuje wykorzystanie technologii informacyjno – komunikacyjnych w zajęciach wychowania fizycznego. W bloku „Aktywność fizyczna” dla szkoły podstawowej widnieje zapis : „ KLASY VII–VIII W zakresie wiedzy. Uczeń: wskazuje możliwości wykorzystania nowoczesnych technologii do oceny dziennej aktywności fizycznej, W zakresie umiejętności. Uczeń: diagnozuje własną, dzienną aktywność fizyczną, wykorzystując nowoczesne technologie (np. urządzenia monitorujące, aplikacje internetowe)”. Dla liceum, technikum, szkoły branżowej bloku tematycznym „ Aktywność fizyczna” W zakresie umiejętności. Uczeń: diagnozuje, planuje i organizuje własną, tygodniową aktywność fizyczną, z uwzględnieniem sportów całego życia przy wykorzystaniu nowoczesnych technologii (urządzenia monitorujące, aplikacje internetowe) i rekomendacji zdrowotnych (np. WHO lub UE)”.
Obecnie nauczyciele, jak i uczniowie mają możliwość korzystania z wielu innych nowoczesnych technologii, które mogą pozytywnie zmienić oblicze współczesnej lekcji wychowania fizycznego. Laptopy, tablety czy telefony komórkowe stały się codzienną rzeczywistością. Nauczyciele wychowania fizycznego muszą wyjść naprzeciw tym nieodwracalnym zmianom i związanych z nimi oczekiwaniom. W niektórych przypadkach TIK mogą jednak wspierać pracę nauczyciela wychowania fizycznego, wspomagać proces uczenie się uczniów oraz uczynić zajęcia atrakcyjniejszymi. Nowoczesna technologia cyfrowa może być przydatna np. w gimnastyce, lekkoatletyce i grach zespołowych. Podczas wykonywania ćwiczeń dzieci i młodzież mogą zrobić zdjęcia, nakręcić krótki film za pomocą aparatu cyfrowego, kamery albo telefonu komórkowego. Wspólnie z nauczycielem albo z rodzicami mogą wówczas przeanalizować utrwalony materiał, dokonać samooceny wykonanego działania. Sam nauczyciel, uczniowie mogą też tworzyć filmy instruktażowe do nauki elementów technicznych lub taktycznych w poszczególnych dyscyplinach sportowych. Kolejną możliwością jest wykorzystywanie np. fragmentów filmów, relacji, transmisji z różnych portali np. You-Tube. Może to być np. film z obszaru kultury fizycznej np. na temat historii olimpizmu, wydarzenie sportowe np. analiza meczu czy konkurencji lekkoatletycznych, filmy o tematyce sportowej do pokazania pewnych cech osobowości, czy postaw związanych z wysiłkiem fizycznym i rywalizacją lub fragmentów np. zajęć fitness.
Użycie narzędzi multimedialnych jest wykorzystywane do wykonanie prezentacji, fotografii, czy plakatu o tematyce sportowej (np. w połączeniu z metodą projektu) ale i również dyplomów, gazetek o tematyce sportowej, tabel wyników i osiągnięć sportowych.
Dziś Internet, to źródło wiedzy. Daje możliwość wyszukiwania informacji z zakresu kultury fizycznej, edukacji zdrowotnej. To obszar poszukiwań np. zasad i przepisów gier z innych rejonów Europu, Świata. Wyników poszczególnych konkurencji sportowych, nowości sprzętowych, trenażerów itp.
Nowoczesne technologie ułatwiają nawiązywanie kontaktu między ludźmi (e-maile, komunikatory, telefony komórkowe, iPhone’y itd.). Służą dziś wymianie myśli i spostrzeżeń. Oprócz tego, że jest to narzędzie komunikacji to również sprzyja wymianie doświadczeń. Również w obszarze aktywności fizycznej pojawia się wiele nowych możliwości związanych z wykorzystaniem multimedialnych urządzeń monitorujących aktywność, rejestrujących jej przebieg i zakres. Choć początkowo traktowane były jako gadżety to coraz częściej stają się częścią normalnych, codziennych zachowań prozdrowotnych np. w klubach fitness, planach treningowych. Wyznaczanie trasy treningu zdrowotnego, czy pomiar długości dystansu (przebiegniętych kilometrów) przy pomocy urządzeń zawierających lokalizator GPS staje się coraz bardziej powszechne i ogólnodostępne.
Pojawiły się aplikacje programów dostępnych on-line (np. programy Endomondo, Indares, czy aplikacje firm Polar, Garmin, Nike. Samsung) wraz z nowoczesnymi urządzeniami monitorującymi poziom aktywności. Aplikacje umieszczane są w telefonach komórkowych. Największe marki na rynku sportowo-rekreacyjnym prześcigają się w tworzeniu atrakcyjnych pomysłów na monitorowanie aktywności fizycznej. Opaska monitorująca liczbę kroków, przebyty dystans, spalone kalorie to urządzenia, które coraz częściej zastępuję zegarek. Wszystkie te dane zapisywane są w specjalnych zindywidualizowanych programach, które pozwalają śledzić własny progres, miesięczną aktywności. Programy promujące aktywność fizyczną są jedną z możliwości kształtowania postaw wobec zdrowego stylu życia młodzieży.
Wszelkie rekomendacje aktywności fizycznej mają na celu zmniejszenie narastającej hipokinezji młodzieży i dorosłych. Monitorowanie aktywności fizycznej pozwala na oszacowanie na ile dzienna/tygodniowa aktywność fizyczna ucznia odpowiada wskazanym rekomendacjom. Monitorowanie poziomu aktywności fizycznej a rekomendacje Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) i/lub Unii Europejskiej. W tym celu proponuje się wykorzystanie dostępnych uczniom i nauczycielom, różnorodnych multimedialnych urządzeń monitorujących aktywność fizyczną. Przykłady aplikacji dla nauczycieli i uczniów to:
1. „Endomondo” to jedna z popularniejszych aplikacji, która sprawdza się zarówno w czasie biegania, jazdy na rowerze, jak również podczas innych aktywności fizycznych. Aplikacja dostarcza użytkownikowi, m.in. takich informacji, jak: prędkość, czas, spalone kalorie oraz pokonany dystans.
2. „Runkeeper” to aplikacja, która monitoruje czas treningu, prędkość poruszania się, spalone kalorie oraz pokazuje przebytą trasę. Aplikacja oferuje pomiary dla 13 dyscyplin sportowych - od biegania, po kolarstwo, wspinaczkę górską i narciarstwo.
3. „Adidas miCoach” to aplikacja, która monitoruje tradycyjne pomiary, a ponadto pozwala wygenerować programy treningowe na podstawie umiejętności i indywidualnych celów użytkownika.
4. „Nike+GPS” to aplikacja, która monitoruje najważniejsze parametry treningowe. Rejestruje czas, dystans, spalone kalorie i wyświetla na mapie przebytą trasę. Z aplikacją zintegrowany jest serwis Nikeplus. com, który pozwala rywalizować z innymi użytkownikami na różnej płaszczyźnie.
5. „My Tracks” to aplikacja, która rejestruje trasę, prędkość, odległość i wysokość podczas wszelkiej aktywności fizycznej wykonywanej na świeżym powietrzu. W trakcie treningu można na bieżąco wyświetlać dane, dodawać komentarze o trasie, i regularnie otrzymywać powiadomienia głosowe o swoich postępach.
6. „Sports Tracker” to zaawansowana aplikacja umożliwiająca rejestrowanie i dzielenie się nie tylko rezultatami, ale również notatkami i zdjęciami stworzonymi podczas treningu. Sports Tracker monitoruje czas, dystans i spalone kalorie.
7. „Strava Cycling” to jedna z popularniejszych aplikacji dla rowerzystów. Dzięki wykorzystaniu technologii „Google Maps” można obserwować na bieżąco trasę, którą się pokonuje. Aplikacja wyświetla również liczbę zarejestrowanych tras, całkowitą sumę pokonanych podjazdów i przebytych kilometrów oraz całkowity czas spędzony na rowerze.
8. „Workout Trainer” to aplikacja, która pozwala analizować rezultaty oraz metodycznie tłumaczy, jak wykonywać najpopularniejsze ćwiczenia. Postępy treningowe można na bieżąco monitorować w dzienniku.
9. „Minutes Abs Workout” to aplikacja oferująca program treningowy oraz materiały w postaci zdjęć i filmów, które ułatwiają wykonywanie poszczególnych ćwiczeń i uczą właściwych technik.
10. „Calorie Counter” to aplikacja, która informuje o tym ile kalorii znajduje się w danej przekąsce lub posiłku. W jej bazie znajduje się ok. 500 tysięcy produktów oraz dań znanych sieci restauracji wraz ze szczegółowymi opisami wartości odżywczych.
11. „Workout Music” to aplikacja pozwalająca ustawić czas pracy (odtwarzanie muzyki) i odpoczynku (zatrzymywanie muzyki) tworząc interwał sesji treningu, czy też lekcji. Aplikacja idealna dla nauczycieli lubujących się w treningach obwodowych, czy też w zajęciach typu crossFit. Atutem jest niewątpliwie to, że podłączając SmartPhona lub iPad-a pod głośniki uczniowie ćwiczą do muzyki, co może być dodatkowym motywatorem do ćwiczeń. Jeśli na sali gimnastycznej nie ma odpowiedniego sprzętu do odtwarzania muzyki, wystarczy zainwestować w głośniki z obsługą Bluetooth i odtwarzać swoje utwory bezprzewodowo.
12. „TGFU Games” to aplikacja posiadająca 100 gier. Gry i działania są klasyfikowane w różnych kategoriach, a także wymienione są alfabetycznie i zalecane w zależności od umiejętności uczniów. Każda gra i aktywność opisuje zalecane poziomy, potrzebny sprzęt, problemy taktyczne, zasady gry, bezpieczeństwa, zmiany i postępy.
13. „Coaches Eye” to aplikacja umożliwia nagrywanie filmów wideo oraz przeglądanie ich w zwolnionym tempie, posiada narzędzia do rysowania oraz prostego udostępniania. Aplikacja ta, jest niesamowicie istotna dla analizy jakości, czy też poprawności nauczanego ruchu. Uczniowie mogą oceniać siebie nawzajem. Po analizie i informacji zwrotnej nauczyciel może się podzielić filmem wideo z uczniami, eksportując go na wiele różnych sposobów (e-mail, wiadomości SMS, „Dropbox”, „YouTube”, rolki z aparatu, czy też poprzez eksportowanie ich do innych aplikacji).
14. „Sprint Timer” to unikatowy zegar/stoper oraz aplikacja robiąca zdjęcia, pozwalająca na dokładny pomiar na mecie, w podobny sposób jak na wielkiej rangi imprezach sportowych. Należy uruchomić stoper, a następnie skierować aparat w stronę mety. Można uzyskać czas zawodnika przekraczającego linię mety z dokładnością do 0,01s.
15. „YouTube” to serwis oferujący bogactwo informacji. Jedno z lepszych zastosowań dla lekcji wychowania fizycznego to znalezienie dobrych przykładów umiejętności sportowych, do których można odnieść się podczas lekcji, czy też np. podczas spotkań z rodzicami. Co więcej, dzięki „YouTube” można zamieszczać krótkie filmy wideo i pokazów slajdów ze zdjęciami z imprez okolicznościowych, które dzieją się w szkołach. Poprzez korzystanie z ustawień prywatności w serwisie „YouTube”, można stworzyć zamknięty kanał, który pozwoli na oglądanie filmików tylko upoważnionym osobom. Umieszczając tego typu filmiki ZAWSZE należy zapytać osoby na nim występujące o zgodę (bądź rodziców o wyrażenie zgody na publikację).
LITERATURA:
