Małgorzata Kulik – doradca metodyczny wychowania fizycznego i edukacji dla bezpieczeństwa
Edukacja dla bezpieczeństwa jest przedmiotem, w którym podstawa programowa nakreśla przygotowanie uczniów do funkcjonowania w sytuacjach wymagających ochrony życia i zdrowia, a zawiera: podstawy ratownictwa, powiadamianie i przekazywanie informacji oraz elementy proobronne w ramach wychowania fizycznego. Wiedza ma mieć charakter praktyczny, dostosowany do wieku dziecka. Treści działu w nowej podstawie programowej zostały podporządkowane priorytetowemu celowi poznania przez ucznia istoty bezpieczeństwa państwa. W nowej podstawie programowej dla II etapu edukacyjnego w obszarze „Poznanie istoty bezpieczeństwa państwa” zawężono treści kształcenia, rezygnując z działu dotyczącego organizacji i podstaw prawnych działania obrony cywilnej, która obecnie nie funkcjonuje praktycznie w Polsce (do obowiązującej podstawy nie wprowadzono treści poprzednio zawartych w punktach takich jak: główne zadania ochrony ludności i obrony cywilnej; podstawy prawne funkcjonowania ochrony ludności i obrony cywilnej w Rzeczypospolitej Polskiej; podstawowe dokumenty ONZ regulujące funkcjonowanie obrony cywilnej w świecie). Na tym etapie edukacyjnym treści związane z MPH należy wplatać w obszar tematów związanych z bezpieczeństwem obywateli, państwa wewnętrznego i zewnętrznego. To tutaj jest miejsce na zagadnienia związane z aktywności Polski w organizacjach międzynarodowych min. ONZ oraz misjach pokojowych. Logiczne jest wplatanie treści związanych z MRCK, działaniem PCK przy wprowadzeniu treści związanych z obszarem pierwsza pomoc. To tutaj jest miejsce na zagadnienia związane z zasadami działania MRCK, głównymi celami PCK w Polsce oraz zasadami działania tej organizacji. W trzecim etapie edukacyjnym zagadnienia związane z MPH wplatamy w obszar „bezpieczeństwo państwa”, gdzie zapis podstawy mówi „ Uczeń: 5) zna i wymienia nazwy formacji służb mundurowych (w tym obrony terytorialnej) zapewniających bezpieczeństwo państwa oraz wyjaśnia zadania tych służb; zna i określa zakres działania wybranych stowarzyszeń i organizacji, takich jak np. Liga Obrony Kraju, Polski Czerwony Krzyż, Związek Strzelecki „Strzelec”; Jednak zapisy w obszarze II. Przygotowanie do działań ratowniczych w sytuacjach nadzwyczajnych zagrożeń (wypadków masowych i katastrof). 1. Ochrona ludności i obrona cywilna”, gdzie „ Uczeń: 1) wyjaśnia podstawowe zasady międzynarodowego prawa humanitarnego oraz wymienia podstawowe dokumenty ONZ regulujące funkcjonowanie obrony cywilnej w świecie; 2) omawia podstawy prawne funkcjonowania ochrony ludności i obrony cywilnej w 6) identyfikuje obiekty opatrzone międzynarodowymi znakami ochrony zabytków; Rzeczypospolitej Polskiej;” dają wyraźne wskazanie do realizacji zagadnień związanych z: podstawowymi aktami prawa humanitarnego, a co za tym idzie odpowiedzialnością karna za jego nieprzestrzeganie. Ochrona dóbr kultury, organizacja UNESCO i lista Światowego Dziedzictwa Kulturalnego i Naturalnego to tematy, które powinny być realizowane w zakresie zapisu podstawy programowej. To tutaj zapoznajemy ucznia z: sylwetką H. Dunanta, ideą MRCK, akcjami humanitarnymi oraz zasadami funkcjonowania PCK w Polsce. Przy tych treściach należy zatrzymać się nad głównymi celami działania tej organizacji w kontekście dbałości o zdrowie i życie obywateli. W obszarze związanym z pierwszą pomocą występują zagadnienia poruszające tematykę z organizacją systemu ratownictwa, organizacjami paramedycznymi oraz ideą niesienia pomocy osobom poszkodowanym w wypadkach i zdarzeniach losowych. Po przeanalizowaniu treści programowych przedmiotu edukacja dla bezpieczeństwa zaakcentowałam Państwu miejsce MPH w przedmiocie. Proponuję, aby korzystać z pomocy multimedialnych. Zajęcia w tym przypadku powinny też być wspomagane wizytami w instytucjach państwowych, udziałem instruktorów pierwszej pomocy, ratowników medycznych. Takie organizacje jak: PCK, WOPR, WOŚP, ZHP, ZHR czy OSP prowadzą szkolenia i mają w swoich zastępach grupy ratownicze i przeszkolone osoby, które też można zapraszać na zajęcia. Szkoły, szczególnie szkół ponadpodstawowych maja w swojej społeczności uczniów, którzy biorą udział w działaniach w/w instytucji i oni również mogą być czynnie zaangażowani w zajęcia pierwszej pomocy a tym samym promować idee MRCK. Każde z wydawnictw oferując swój podręcznik zapewnia do niego obudowę metodyczną w postaci prezentacji, gotowych scenariuszy lekcji. W szerokich zasobach Internetu znajdziemy propozycje gotowych materiałów, filmików. Bardzo pomocne będą tutaj materiały dostępne np. Epodręcznik.pl Międzynarodowe prawo humanitarne (epodreczniki.pl). Poszukując materiałów pomocnych prze realizacji treści szeroko związanych z prawem humanitarnym proponuje zerknąć na : www.pck.org.pl; www.icrc.org; www.ifrc.org; www.unesco.pl; 20747_MPHKZ-kompresowany.pdf (pollub.pl).
