XII 2021 Przygotowanie projektu edukacyjnego

Renata Pietras-Pacynko

Doradca metodyczny wychowania przedszkolnego

Co powinien nauczyciela przedszkola?

W celu umożliwienia dziecku odpowiedniej pracy, nauczyciel powinien:

• Dostosować salę do potrzeb dziecka: zorganizować i wyposażyć kąciki tematyczne, podzielić salę na części: edukacyjną i ruchową;
• Ograniczyć zajęcia zbiorowe;
• Zwiększyć liczbę zajęć wymagających aktywności;
• Działania praktyczne organizować w grupach;
• Przeplatać działania chwilami spokoju i odprężenia;
• Dostosować metody pracy do indywidualnych potrzeb dziecka;
• Rozwijać zdolności;
• Zachęcać do poszukiwań;
• Stawiać pytania, a nie podawać gotową wiedzę;
• Tworzyć jak najwięcej sytuacji bogatych w przeżycia, które będą angażowały aktywność dziecka.

Takich sytuacji edukacyjnych i doświadczeń dostarcza stosowanie aktywizujących metod nauczania, do których zaliczyć można projekt edukacyjny. 

Projekt edukacyjny

Projekt to cykl zaplanowanych działań, który ma określone:

• Cele
• Sposoby realizacji
• Czas realizacji
• Terminy poszczególnych etapów
• Osoby odpowiedzialne za poszczególne etapy i za cały projekt
• Niezbędne materiały
• Sposób prezentacji
• Opis umiejętności oczekiwanych po ukończeniu projektu
• Sposób ewaluacji

Wyróżnia się dwa rodzaje projektu:

Etapy składowe projektu:

Projekt na etapie edukacji przedszkolnej zawiera w sobie następujące elementy składowe:

• tytuł / temat projektu
• cel (przedmiot samodzielnego zadania)
• adresat
• termin realizacji
• osoba nauczyciela koordynatora
• sposób realizacji
• harmonogram
• zasoby (osoby instytucje wspierające, sprzęt)
• sposób prezentacji
• sposób ewaluacji.

Organizacja przestrzeni do realizacji projektu

Przed przystąpieniem do realizacji projektu, warto zadbać o odpowiednią przestrzeń w sali zajęć. Istotne jest, by znalazło się w niej wyodrębnione miejsce przeznaczone na gromadzenie materiałów potrzebnych
w przedszkolu. 

Etapy konstruowania projektu

ETAP I – wybór zagadnienia, tematu

• Inicjatywa może wypłynąć od dzieci lub nauczyciela (tematy można czerpać z opowieści dzieci, z wycieczki, fascynacji dziecięcych).
• Gdy jest wybrany temat nauczyciel przygotowuje dla siebie siatkę pojęć z uwzględnieniem treści programowych.
• Gdy siatka pojęć jest wykonana nauczyciel projektuje dla siebie siatkę wstępną ewentualnych pytań dzieci.
• Kolejną czynnością nauczyciela jest wykonanie wspólnie z dziećmi siatki pojęć znanych dzieciom (zasobu wiedzy dziecka).
• Siatkę tą wykonujemy na dużym arkuszu papieru z symbolami rysunkowymi, aby dzieci wiedziały co jest napisane.

ETAP II – realizacja

• Rozpoczęcie pracy w tym etapie polega na nałożeniu obu siatek wstępnych nauczyciela i zasobu wiedzy dziecka. Pozwala to na wykluczenie w projekcie tematów, które dzieci znają dobrze , a większą uwagę poświęcić na zagadnienia mniej znane dzieciom.
• Następna czynność to przygotowanie zajęć w terenie. Dobrze jest wiedzieć czego oczekujemy po wycieczce.
• Każdą wycieczkę dzieci powinny zarejestrować, udokumentować w postaci szkiców, rysunków. W tym czasie przeprowadzamy też różnorodne zajęcia i zabawy z naszej inicjatywy oraz inicjatywy dzieci. Wszystkie materiały zbieramy jako dokumentację. Każde dziecko może mieć swoją teczkę, na zakończenie wszystkie prace zbieramy do jednej teczki.

Realizacja wszystkich etapów projektu może trwać od kilku dni do paru tygodni. Projekty mogą być bardziej lub mniej rozbudowane w zależności od doświadczenia naszego i wychowanków.

Rodzice podczas realizacji projektu mogą być pomocni w organizacji zajęć w terenie, zdobywaniu materiałów i informacji, okazów badawczych oraz w prezentacji końcowej. Niektórzy rodzice mogą być przydatni jako eksperci. Wymiana poglądów, informacji może być bardzo ciekawym doświadczeniem i wpłynąć na zacieśnienie kontaktów między nauczycielem, rodzicami i dziećmi.

ETAP III – zakończenie

Etap III to zakończenie projektu, które stanowi najczęściej występ dzieci, bądź prezentacja wytworów pracy, prezentacja multimedialna z kolejnych etapów projektu.

Sposoby prezentacji:
- odtworzenie nagrań
- makieta
- albumy
- kroniki
- broszury
- mini wykład itp.

Ważnym elementem realizowanego projektu jest jego ewaluacja, w której dzieci powinny odpowiedzieć na pytania:

• Czego nauczyliśmy się w trakcie realizacji projektu?
• Jakie mamy nowe umiejętności?
• Co sprawiło nam trudność?
• Co możemy zmienić, aby przy kolejnym projekcie było lepiej?

Zalety stosowania projektu:

społeczne:
- rozwiązywanie problemów;
- negocjacje;
- ustalanie strategii działania;
- przewidywanie życzeń i odczuć innych osób;
rozwój intelektualny:
- uczy się: myślenia krytycznego, stawiania hipotez, przewidywania i weryfikowania przewidywań, dociekliwości, wytrwałości w dążeniu do rozwiązywaniu problemu;
- pogłębianie wiedzy: swoboda inicjowania i rozwijania własnych zainteresowań poprzez samodzielny dobór działań;
rozwój samodzielności:
- sam określa swoje cele;
- sam kieruje swoją aktywnością;
- sam bierze odpowiedzialność za własną pracę;
- sam sobą kieruje;
- sam ocenia swoje osiągnięcia;
- sam dobiera działania;
- sam wybiera materiały do pracy;
inne zalety:
- różnorodność działań;
- udział wszystkich dzieci;
- samodzielność;
- wzrasta poczucie własne wartości (mam sukces);
- rozwijanie kreatywności;
- włączenie rodziców w realizację projektu: zbierają materiały, książki, występują w roli ekspertów, towarzyszą w wycieczkach, biorą udział w wydarzeniu kulminacyjnym itp.