XII 2019 TIK w nauczaniu i edukacji w przedszkolu

Renata Pietras-Pacynko – doradca metodyczny wychowania przedszkolnego

TIK w nauczaniu i edukacji w przedszkolu

Obecny system edukacyjny obejmuje kształcenie u dzieci kompetencji kluczowych m.in. przygotowanie do życia i radzenia sobie we współczesnym świecie. Nauka w przedszkolach i szkołach musi więc przystosować się do zmieniających się warunków zatem nie może działać bez współczesnej technologii. Technologie informacyjno komunikacyjne należy wykorzystywać na zajęciach w przedszkolu, pamiętając że materiały powinny być dostosowane do potrzeb i możliwości dzieci w wieku przedszkolnym oraz aby wspierały inne aktywności dzieci.

Dziś nie powinniśmy zastanawiać się czy dzieci przedszkolne zaznajamiać z nowymi technologiami, powinniśmy się raczej zastanawiać jak robić to mądrze i bezpiecznie. TIK mają pomóc dzieciom poznawać i rozumieć otaczającym świat, a umiejętności techniczne zdobyte przy tej okazji mogą być tylko dodatkiem. Zatem proponując zabawę z komputerem starajmy się świadomie wybierać programy i wykorzystywane materiały. Do prowadzenia zajęć z wykorzystaniem TIK trzeba się dobrze przygotować. Niezbędna będzie zarówno wiedza pedagogiczna jak i umiejętności techniczne. Pamiętajmy, że planując zajęcia z użyciem technologii pragniemy osiągnąć wyznaczone cele. Skupmy się na nich i zawsze zastanówmy, czy dany program rzeczywiście pozwoli nam je osiągnąć.

Wykorzystując w przedszkolu TIK możemy wyzwalać wszechstronną aktywność dzieci i pobudzać ich zainteresowania, wykorzystywać Internet i inne źródła jako bank wiedzy i materiałów multimedialnych, które przybliżą i uatrakcyjnią omawiane zagadnienia, wpierać twórczą postawę dzieci, wspomagać ich rozwój nie tylko intelektualny, ale i społeczny. Jeśli będziemy te technologie wykorzystywać w odpowiedni sposób pozwolą przedszkolakom zdobywać wiedzę z różnych dziedzin życia, rozwijać spostrzegawczość, sprawność manualną, refleks, podzielność uwagi i pamięć, kształtować logiczne myślenie, wyobraźnię, kojarzenie faktów, rozwijać cierpliwość, wytrwałość, samodzielność, wyrównywać szanse edukacyjne.

Mając do dyspozycji wiele sprzętów wykorzystujmy je np. w zabawie, edukacji, rozwijaniu zainteresowań, niwelowaniu dysfunkcji fizycznych i psychicznych. Technologie interaktywne umożliwiają dzieciom zdobywanie wiedzy za pośrednictwem wielu zmysłów (dotyk, ruch ręki czy ciała). Korzystajmy z bogatej bazy programów służących do nauki programowania, programów terapeutycznych, logopedycznych i gier edukacyjnych.

Pamiętajmy, że TIK wprowadzamy stopniowo i stosujemy umiejętnie i z umiarem. Nawet wychodząc na spacer możemy zabrać ze sobą aparat fotograficzny uwieczniając na zdjęciach zajęcia na powietrzu. Następnie po powrocie do przedszkola, zdjęcia możemy umieścić w folderze i wyświetlać na tablicy multimedialnej bądź za pomocą projektora wyświetlić na ekranie, prezentując stworzoną „encyklopedią pór roku” lub „znane rośliny” itp. Wykorzystanie TIK to nie tylko komputer czy aparat ale również dyktafon, kamera. Nauczyciel taki sprzęt może jednocześnie wykorzystać do ewaluacji własnej pracy, własnych zajęć (nagrywanie zajęć).

Szczególna wartość edukacyjną ma tablica multimedialna, która coraz częściej zaczyna gościć w polskich przedszkolach. Tablica wygląda jak zwykła tablica sucho ścieralna lecz jej sekret tkwi w oprogramowaniu tablicy oraz wykorzystaniu możliwości komputera i rzutnika. Na ekranie tablicy za pomocą rzutnika wyświetlany jest obraz z komputera. Dziecko dotyka tablicy palcem, który działa jak zwykła myszka komputerowa. Można uruchomić dowolny program multimedialny, przesuwać zdjęcia, włączać dźwięki i filmy.

Ogromne walory mają media interaktywne – to właśnie dzięki edukacyjnym robotom dziecko może bezpośrednio doświadczać, działać i eksperymentować na przedmiotach. Mowa tu o robocie Ozobot. Ozobot to mały, ale bardzo inteligentny robot do nauki programowania. Za pomocą kolorowych kodów (na kartce papieru lub puzzlach) dzieci programują zadania, które wykonuje robot. Moje doświadczenia z Ozobotem wskazują, że im młodsze dzieci tym bardziej fascynuje je zabawa bezpośredniego dotyku z Ozobotem, dlatego najchętniej lubią zadania, w których Ozobot podąża za ręką dziecka. Starsze dzieci preferują układanie puzzli, programowanie drogi robota.

Wykorzystywane TIK w sposób świadomy może stać się wartościowym narzędziem uczenia się, wspierającym całościowy rozwój dziecka, źródłem jego pozytywnych doświadczeń, inspiracji i kreatywności. Przede wszystkim wymuszają wspomnianą już aktywność, sprawiając, że dziecko poznaje świat i uczy się go w bezpośrednim działaniu.

Programy do pracy z dziećmi:

  • Tux Paint  - darmowy program do rysowania dla dzieci, dodatkowo można tam znaleźć pieczątki, które pozwalają dzieciom stworzyć obrazek związany z tematem zajęć (np. zima)w celu np. podsumowania treści zajęć albo stworzenia własnej obrazkowej wersji notatek. Atutem programu są skojarzone z obrazkami dźwięki np. odgłosy zwierząt, instrumentów muzycznych.
  • CyberStart for Children  -  pozwalająca opanować podstawy pracy z myszką ale także wykonać ćwiczenia ogólnorozwojowe oraz przygotowujące do nauki czytania i pisania, ćwiczenia pamięci, spostrzegawczości, rozpoznawania dźwięków.  Program umożliwia tworzenie własnych książeczek automatycznie publikowanych w Internecie. Posiada galerię gotowych grafik służących do zilustrowania opowieści, pozwala na dodanie własnych obrazów np. zeskanowanych rysunków dzieci.
  • www.sieciaki.pl - projekt edukacyjny poświęcony bezpieczeństwu przedszkolaków w Internecie. Zawiera gry i zabawy dla dzieci, materiały dla rodziców, scenariusze zajęć dla nauczycieli
  • www.kula.gov.pl - to strona przygotowana przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Znajdziemy tu multimedialne materiały dotyczące Polski i wszystkiego, co z Polską związane (miasta, postaci, legendy)
  • www.kulturalnyplaczabaw.pl - w zakładce: rozrywka,  treści dla dzieci: gry online, kolorowanki, piosenki, zabawki
  • tablit.wa.amu.edu.pl - innowacyjny program wychowania przedszkolnego oparty na metodzie projektu oraz technik modelowania dialogów (QtA) oraz zawiera integrację z nauką języka angielskiego. Ponadto program oprócz bogatej rozbudowy metodycznej dla nauczyciela zawiera 9 projektów edukacyjnych dla każdej z grup wiekowych 3, 4 i 5-latków; filmiki edukacyjne, gry, układanki, puzzle, piosenki.