IX 2021 Edukacja przyrodnicza i jej znaczenie w rozwoju dziecka

 

Małgorzata Pietruk

Doradca metodyczny wychowania przedszkolnego

malgorzatapietruk@cen.edu.pl

 

Spójrz na drzewa, na ptaki, na chmury … a jeśli masz oczy, zobaczysz, że cała egzystencja jest pełna radości. Wszystko jest czystym szczęściem. Drzewa są szczęśliwe bez powodu. Spójrz na kwiaty. To niesamowite, jak szczęśliwe są kwiaty – i bez powodu.

Osho

 

Zadbajmy, aby nasze przedszkolaki mogły cieszyć się „czystym szczęściem” – bez powodu. Realizując założenia programowe w zakresie edukacji przyrodniczej pozwólmy dzieciom rozwinąć zainteresowania, pomysłowość, chęć poznawania nowego na własny sposób. Nauczyciel wychowania przedszkolnego ma do dyspozycji szeroki wachlarz metod, środków do przybliżania dzieciom świata przyrody. Od zaangażowania i pasji nauczyciela zależy, jak w dzieciach zostanie rozbudzone umiłowanie przyrody. Zadaniem nauczyciela  jest pobudzanie aktywności, uczenie obserwowania obiektów przyrodniczych, organizowanie sytuacji w czasie których motywuje do myślenia, kieruje przebiegiem myślenia. Nauczyciel jako osoba, która wprowadza dziecko w świat przyrody, podczas przygotowywania oraz przeprowadzania zajęć powinien wykazywać się twórczością i zaangażowaniem. Edukację przyrodniczą można realizować w przedszkolu poprzez np. organizowanie "Kącików przyrodniczych". W zależności od pory roku można w nich gromadzić różne okazy przyrodnicze, które później mogą zostać wykorzystane do różnych zajęć z zakresu edukacji plastycznej, matematycznej. Organizować wraz z dziećmi albumu przyrodnicze, w czasie tworzenia których będą zaangażowane dzieci. Stanowią one świetny materiał poglądowy, z którego dzieci mogą się dowiedzieć, jak wyglądają zwierzęta i rośliny. Doskonałą zabawą jest układanie przyrodniczych puzzli. Puzzle można wykonać z pocztówek lub obrazków podklejanych na kartonie lub kartkach z bloku technicznego. Takie puzzle nie tylko uczą o zwierzętach, ale również ćwiczą cierpliwość, spostrzegawczość wzrokową. Istotnym elementem edukacji przyrodniczej jest prowadzenie zabaw i eksperymentów badawczych, które rozbudzają ciekawość i w łatwy sposób pozwalają dzieciom przyswoić różne zjawiska przyrodnicze np. topnienie śniegu lub zamarzanie wody zimą, kalendarz pogody - codzienne obserwacje i zaznaczanie stanu pogody pozwala dzieciom zrozumieć zjawiska atmosferyczne oraz ich zmienność. Gromadzić biblioteczki przyrodnicze, które mogą być zakładane przy współpracy  z rodzicami, biblioteczki mogą być wyposażone    w książeczki i pisemka dziecięce dostosowane do wieku dzieci i które dają im dużo radości i korzyści. Zachęcać do udziału w konkursach przyrodniczych i akcjach typu "Dzień Ziemi". Organizować spacery i wycieczki, sprzyjające obserwacjom przyrody ożywionej i nieożywionej. Jest to trudna forma pracy, ale daje dzieciom dużo korzyści i łatwiej im poznać niektóre zjawiska przez czynne uczestnictwo. Hodować z maluchami roślin i zwierząt - zakładanie hodowli roślin i zwierząt to bardzo dobra metoda pokazania dzieciom procesu wzrostu roślin lub zwierząt. Wyrabia to u dzieci nawyk opieki nad roślinami i zwierzętami, oraz umożliwia procesy poznawcze. Ważnym elementem edukacji przyrodniczej w przedszkolu, na który chciałabym zwrócić uwagę jest edukacja ekologiczna, której głównymi celami są: wyrobienie postawy proekologicznej, wyrobienie nawyku dbania o otaczającą przyrodę, segregacja odpadów, oraz kształtowania poczucia odpowiedzialności z otaczające nas środowisko.

Proces wyrabiania postawy szacunku oraz postawy proekologicznej jest długi i kontynuowany na dalszych etapach kształcenia młodego człowieka powinien dać pozytywne efekty w życiu dorosłym.