I 2023 Rozwijanie kompetencji językowych dzieci

 

 

Małgorzata Pietruk

doradca metodyczny wychowania przedszkolnego

malgorzatapietruk@cen.edu.pl

 

 

Rozwijanie kompetencji językowych dzieci

 

Kształtowanie kompetencji językowych u dzieci jest procesem długotrwałym. Postawa dorosłych ma ogromne znaczenie podczas rozwijania umiejętności językowych dzieci. Zadaniem dorosłych jest stymulowanie dzieci w procesach poznawczych dotyczących komunikacji językowej.

Przykłady zabaw rozwijających kompetencje językowe:

  1. Inscenizacja bajki. Dzieci w grupach przedstawiają scenkę za znanej baśni z samodzielnie przygotowanymi rekwizytami.
  2. Pantomima. Uczestnicy przedstawiają, bez przygotowania, pantomimicznie scenkę z wysłuchanego fragmentu bajki.
  3. Zabawa słowem i gestem. Dzieci prezentują fragment bajki z życia głównego bohatera, z tekstem własnym, bez wcześniejszej nauki na pamięć.
  4. Rysunkowe improwizacje. Uczestnicy wykonują wspólny rysunek obrazujący fragment wysłuchanej bajki. Następnie przedstawiają treść pracy - pantomimicznie.
  5. Buźki. Nauczyciel rozdaje dzieciom obrazki z buźkami- słoneczkami, przedstawiającymi różne emocje. Nikt nie ujawnia swojego obrazka. Zadanie polega na mimicznym przedstawieniu danej emocji. Grupa zgaduje i podaje nazwę buźki.
  6. Dyrygent. Chętne dziecko wychodzi z sali. Pozostali wybierają osobę - „dyrygenta”, który wykonuje różne ruchy, naśladowane później przez całą grupę. W trakcie zabawy wraca do sali wyproszony wcześniej uczestnik zabawy. Próbuje odgadnąć, kto jest „dyrygentem”.
  7. Prezentacja reklamy. Osoba prowadząca zajęcia rozdaje dzieciom rekwizyty, np. żel do mycia, piłkę, czasopismo dla dzieci. Dziecko opowiada o produkcie, jednocześnie go reklamując.
  8. Dokończ zdanie. Nauczyciel zaczyna zdanie, dzieci kończą: Ta bajka jest....
  9. Kostium Czerwonego Kapturka. Chętne dziecko zostaje przebrane w kostium bohaterki bajki. Pozostali uczestnicy są dziennikarzami, z których każdy zadaje jedno pytanie .
  10. Układanie bajki. Uczestnicy tworzą wspólną bajkę. Zabawę zaczyna nauczyciel. Dzieci dopowiadają kolejne fragmenty, np. siedząc w kręgu. · Słuchamy i rysujemy. Dzieci rysują przy muzyce fragment wcześniej wysłuchanej bajki.
  11. Jaka to bajka? Uczestnicy zabawy słuchają muzyki relaksacyjnej i zastanawiają się, do której znanej bajki właśnie ta muzyka byłaby odpowiednia.
  12. Kto to? Przedszkolaki lepią z plasteliny bohatera ulubionej bajki, nie informując o tym. Następnie dzieci ustawiają swoje dzieła oraz starają się rozpoznać inne postacie bajkowe.
  13. Taniec z bajką. Dzieci słuchają bajki. Następnie poruszają się swobodnie przy muzyce, tworząc dowolne improwizacje ruchowe do bajki.
  14. „Czerwony Kapturek”. Zadaniem dzieci jest przekonanie Czerwonego Kapturka, aby zrezygnował z rozmowy z nieznajomym spotkanym po drodze.
  15. „Kopciuszek”. Uczestnicy zabawy starają się przekonać złą macochę, aby dobrze traktowała Kopciuszka.
  16. „Królowa Śniegu”. Dzieci ostrzegają Kaya przed niebezpiecznymi zabawami zimowymi.
  17. „Dziewczynka z zapałkami”. Jak możemy pomóc bohaterce bajki? W jaki sposób umilić Święta dzieciom, które są samotne?
  18. „Smok Wawelski”. Podaj inne sposoby pokonania smoka.
  19. Nagrywamy opowiadania. Dzieci nagrywają na magnetofon swoje opowiadania i bajki. Następnie, po odtworzeniu, zastanawiają się, jakimi odgłosami można jeszcze wzbogacić treść. Proponują np. muzykę, odgłosy ptaków, morza. Ponownie nagrywają całość i analizują z nauczycielem.
  20. W literkowie. Dzieci pracują w zespołach. Zadanie polega na wymyśleniu w bardzo krótkim czasie jak największej liczby słów zaczynających się na literę prezentowana przez nauczyciela.
  21. Sylaby i dźwięki. Uczestnicy zabawy wymawiają słowa sylabami, następnie: wyklaskują je, wystukują na bębenku lub stoliku, uderzają stopą o podłogę.
  22. Malowanie dźwięków. Dzieci słuchają odgłosów różnych instrumentów, których nie widzą. Następnie odgadują ich nazwy - wymawiając nazwę albo rysując instrument.
  23. Lepimy literki. Zajęcia artystyczne polegające na lepieniu liter z plasteliny, ciasta, gliny, modeliny.
  24. Wymyślamy nowy język. Uczestnicy zabawy wymyślają oraz rysują (w parach) uniwersalny język znaków obrazkowych, który byłby zrozumiały dla dzieci z różnych krajów.
  25. Zabawa w domino obrazkowe i wyrazowe.
  26. Zabawa w rozpoznawanie faktury. Chętne dziecko (z zasłoniętymi oczami) wyjmuje z torby ciepłe ubrania o różnej fakturze, np. szalik, czapkę, rękawiczki, getry, skarpety. Próbuje je rozpoznać poprzez dotyk i nazwać. Osoba prowadząca, w tym samym czasie, umieszcza odpowiednie napisy na tablicy.
  27. Zabawy z samogłoskami. Na tablicy znajdują się tabliczki z napisanymi imionami zaczynającymi się samogłoską. Dzieci grupują je na te, które zaczynają sia np. na „O”, „A”, „I”, „E”, „U”.
  28. Kolorowy słowniczek. Dzieci otrzymują zeszyty, w których rysują obrazki zaczynające się głoską, której graficzny obraz napisany jest na każdej stronie, np. „D” - rysunek: drzewo, dół, doniczka, długopis.
  29. Wyklaskujemy sylaby. Na tablicy znajdują się wyrazy 1 - 3 sylabowe. Osoba prowadząca wyklaskuje rytmicznie sylaby, a wychowankowie wskazują wyraz z odpowiednia liczbą sylab.
  30. Szukamy literek. Nauczyciel prezentuje dowolna literę, którą przedszkolaki zakreślają w gazecie (w wyznaczonym fragmencie).
  31. Rozpoznaj głoskę. Spośród obrazków znajdujących się na tablicy chętne dziecko wskazuje ten, w którym słychać głoskę wymawianą przez nauczyciela, np. „b” - obrazek bociana.
  32. Gra z piłką. Uczestnicy zabawy stoją w kręgu. Wychowawca podaje kolejno piłkę, wymawiając jednocześnie jakąś sylabę (do każdego inną). Dziecko łapie piłkę i odrzuca do nauczyciela - dodając sylabę tak, aby powstał wyraz.
  33. Historyjki obrazkowe. Dzieci otrzymują rysunki z historyjką obrazkową, którą uzupełniają brakującymi ilustracjami. Następnie nadają imiona bohaterom oraz opowiadają.
  34. Układamy zdania. Przedszkolaki układają zdania do obrazków przyczepionych na tablicy, np. do obrazka przedstawiającego domek dziecko układa zdanie: A ten domek ma czerwony dach (do zabawy można wykorzystać obraz z poprzedniego zdania).