Danuta Lech - doradca plastyki i świetlicy
Z książką w świetlicy szkolnej – sposoby realizacji edukacji czytelniczej
W świetlicy szkolnej od zawsze, w ramach zajęć edukacyjno-wychowawczych prowadzone były zajęcia czytelnicze. Tym bardziej teraz, kiedy od kilku ostatnich lat trwa realizacja Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa, nauczyciele w niejednej świetlicy szkolnej szczególnie skupiają się na rozbudzeniu w dzieciach zamiłowania do czytania. Przede wszystkim należy zaznaczyć, że ten proces powinien zacząć się już w domu rodzinnym. Potrzebę słuchania czytanych książek, a następnie czytania powinni rozbudzić rodzice i dziadkowie. W szkole potrzeba kontaktu z książką powinna być rozwijana i wzbogacana w dodatkowe aktywności: plastyczne, muzyczne, teatralne, prozdrowotne oraz inne, związane z treścią przeczytanych książek. W efekcie dziecko czytając, wzbogaca swoje słownictwo, rozwija wyobraźnię, kształtuje samodzielność myślową, w rezultacie umiejętność samodzielnego rozwiązywania problemów. Zatem podstawowym celem nauczycieli, również nauczycieli świetlicy, jest kształtowanie nawyku obcowania z książką. Cele ogólne tego procesu mogą przejawiać się w różnorodnych działaniach:
- rozbudzanie wśród dzieci zainteresowania książką, która jest źródłem wrażeń emocjonalnych i wartości estetycznych;
- wyrabianie kultury czytelniczej;
- rozbudzanie wyobraźni i wrażliwości na otaczający świat;
- rozwijanie koordynacji wzrokowo-ruchowej;
- rozbudzenie radości i przyjemności z obcowania z książką;
- rozbudzanie zapału do czytania książek.
Z celów ogólnych wynikają cele szczegółowe:
- kształtowanie pozytywnego stosunku do książki, nawyku dbania o nią i szanowania jej;
- zwiększenie zasobu słownictwa dzieci;
- poprawienie koncentracji uwagi;
- poszerzenie wiedzy z różnych dziedzin;
- rozwijanie ciekawości świata, o którym można dowiedzieć się czytając książki.
Aby działania nauczyciela świetlicy zaowocowały realizacją założonych celów proponuję sporządzić kalendarz zaplanowanych wydarzeń czytelniczych, w których można wykorzystać poniższe sposoby realizacji edukacji czytelniczej:
- urządzenie kącika czytelniczego;
- współpraca z biblioteką szkolną i biblioteką publiczną;
- udział w akcji „Cała Polska czyta dzieciom”;
- prezentowanie książek przez dzieci;
- spotkania z autorem;
- wieczory lub poranki z ciekawą książką;
- wspólne opowiadanie i głośne czytanie ulubionych książek;
- organizacja lub udział w konkursach i popisachw czytaniu fragmentów wybranej literatury;
- przygotowanie bajkowego przedstawienia;
- tworzenie książeczek tematycznych dotyczących czytanych lektur;
- tworzenie własnych książeczek;
- opowiadania twórcze oraz swobodne teksty na temat przeczytanych lektur;
- drama;
- improwizacja;
- konkursy i quizy literackie (np. odgadywanie postaci,tytułów książek, autorów);
- zajęcia biblioteczne;
- układanie wierszyków i rymowanek;
- stworzenie listy ciekawych książek;
- przeprowadzenie zabaw i ćwiczeń czytelniczych;
- stosowanie ćwiczeń rozwijających umiejętności aktywnego słuchania;
- przygotowanie przedstawienia (wykonywanie scenografii, strojów);
- bal postaci z bajek;
- prace plastyczne (zakładka do książki, ex-libris, ilustracja wybranego fragmentu książki, projekt okładki książki, plakat zachęcający do czytania książek);
- układanie baśni lub opowiadania, np. do zaprezentowanej ilustracji;
- układanie zakończenia do baśni lub opowiadania;
- konkursy recytatorskie, np. tematyczne;
- wycieczka do miejsca, gdzie produkuje się np. papier tradycyjny lub papier czerpany
- wyjście na kiermasz książki lub do księgarni;
- wycieczka do wydawnictwa lub drukarni;
- wycieczka do miejsca, gdzie produkuje się np. papier, papier czerpany.
Wymienione sposoby realizacji założonych celów związanych z edukacją czytelniczą są jedynie propozycją, z której nauczyciel świetlicy ma prawo wybrać te, które odpowiadają indywidualnym możliwościom i potrzebom dzieci uczęszczających do świetlicy szkolnej.
LITERATURA:
Szpulak G., Umiejętność czytania w życiu współczesnego człowieka. Poradnik Bibliotekarza 1999, nr 6. Wawrzykowska-Wierciochowa D., Świetlice dla uczniów. Warszawa, Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych 2014.
