Renata Pietras - Pacynko - doradca metodyczny wychowania przedszkolnego
Zabawy przeciwko agresji
ZABAWA DYDAKTYCZNA
Odzwierciedlenie uczuć poprzez figury geometryczne – przypisujemy figurom konkretne emocje np. Żółte koło – radość, czerwony trójkąt – złość, niebieski prostokąt – smutek, zielony kwadrat – strach
Pokaż jak się czujesz gdy:
ZABAWA PANTOMIMICZNA
Miejsce po mojej lewej stronie jest wolne, zapraszam na nie np. Kasię pod postacią np. kota - dziecko, które zostaje wezwane na puste miejsce, losuje emocję za pomocą kostki uczuć i idzie jako np. zaspany lub wesoły kot.
ZABAWA „START RAKIETY”
Wysyłamy złość oraz wszystkie tzw. Negatywne emocje, z którymi jest nam źle, w kosmos. Dzieci:
Hałas i szybkość wykonywanych ruchów stopniowo wzrastają, dzieci wstają gwałtownie ze swoich miejsc, wyrzucają z głośnym wrzaskiem ręce do góry – rakieta wystartowała!!!
Powoli dzieci siadają na swoich miejscach. Ich ruchy uspokajają się, słychać tylko delikatny szum aż wszystko cichnie – rakieta znika za chmurami.
I jesteśmy radośni.
ZABAWA „ZGODA”
Nie chcę cię 3x znać
Choć do mnie 2x
rączkę mi daj
prawą mi daj
lewą mi daj
i już się na mnie nie gniewaj.
ZABAWA „DWÓM TAŃCZYĆ SIĘ ZACHCIAŁO”
Dwóm tańczyć się zachciało, zachciało, zachciało
Lecz tańczyć nie umiało, fari fari fara
Kłócili się ze sobą, ze sobą, ze sobą,
Ja nie chcę tańczyć z tobą, fari, fari, fara
Poszukam se innego, innego, innego,
Do tańca zdolniejszego, fari, fari, fara.
POLECANE:
BAJKA NIE TYLKO DLA NAUCZYCIELI
Był sobie pewnego razu chłopiec o złym charakterze. Jego ojciec dał mu woreczek gwoździ i kazał wbijać po jednym w płot okalający ogród, za każdym razem, kiedy chłopiec straci cierpliwość i się z kimś pokłóci Pierwszego dnia chłopiec wbił w płot 37 gwoździ. W następnych tygodniach nauczył się panować nad sobą i liczba wbijanych gwoździ malała z dnia na dzień - odkrył, że łatwiej jest panować nad sobą niż wbijać gwoździe. Wreszcie nadszedł dzień, w którym chłopiec nie wbił w płot żadnego gwoździa. Poszedł więc do ojca i powiedział mu o tym. Wtedy ojciec kazał mu wyciągać z płotu jeden gwóźdź każdego dnia, kiedy nie straci cierpliwości i nie pokłóci się z nikim. Mijały dni i w końcu chłopiec mógł powiedzieć ojcu, że wyciągnął z płotu wszystkie gwoździe. Ojciec zaprowadził chłopca do płotu i powiedział: - Synu, zachowałeś się dobrze, ale spójrz, ile w płocie jest dziur. Płot nigdy już nie będzie taki, jak dawniej. Kiedy się z kimś kłócisz i mówisz mu coś brzydkiego, zostawiasz w nim ranę taką, jak w płocie. Możesz wbić człowiekowi nóż, a potem go wyjąć, ale rana pozostanie. Nieważne, ile razy będziesz przepraszał, rana pozostanie. Rana słowna boli tak samo jak fizyczna.
TAKI SAM I INNY
Celem zabawy jest rozwijanie spostrzegawczości, integracja grupy. Uczestnicy siedzą tak, aby dobrze widzieć resztę grupy. Po kolei otrzymują polecenia, jak np.:
- Dotknij każdego, kto ma na nogach ...(jakieś) kapcie,
- Dotknij każdego, kto ma ...(jakąś) bluzkę,
- Dotknij każdego, kto jest tak jak ty dziewczynką (lub chłopcem),
- Dotknij każdego, kto ma włosy (oczy) tego samego koloru co ty, itd.
TRANSPORT NA PLECACH
Celem zabawy jest rozwijanie nieagresywnych kontaktów,. Przybory: kartki, flamastry Dzieci siadają jedno za drugim w szeregu tak, aby każdy mógł swobodnie dosięgnąć rękami pleców swojego poprzednika. Uczestnik na samym końcu rysuje na kartce „poufną wiadomość” : symbole, cyfry, litery itp., a następnie odkłada ją w takie miejsce, gdzie nikt nie będzie mógł jej podejrzeć. Dziecko z przodu również otrzymuje kartkę i ołówek. Teraz ostatni uczestnik, autor „poufnej wiadomości”, rysuje ją na plecach swojego poprzednika. Ten przekazuje ją rękami dalej na plecy następnej osoby – powtarza się to tak długo, aż wszyscy dostaną wiadomość. Ostatnie dziecko zapisuje na kartce, co otrzymało. Na koniec porównujemy wyjściową informację oraz to, co dotarło do końca rzędu. Ile z pierwotnej wiadomości można jeszcze rozpoznać? Jak dzieci czuły się w trakcie tego transportu? Czy było to nieprzyjemne mieć kogoś za plecami i nie wiedzieć, co on robi?
GRUPOWY OBRAZEK
Celem zabawy jest rozwijanie umiejętności współpracy. Przybory: kartki z bloku rysunkowego, kredki. Każde dziecko otrzymuje kartkę z bloku rysunkowego o formacie A3. Teraz prowadzący podaje określony temat i wszyscy zaczynają malować do niego dowolny obrazek. Po krótkim czasie, na sygnał każde dziecko przekazuje swoją kartkę sąsiadowi. Ten dodaje do obrazka kolejne detale, tak długo, aż na ponowny sygnał będzie musiał podać go znowu dalej. Jak wyglądają obrazki, gdy przeszły już przez wszystkie ręce i powróciły do pierwszego dziecka? Czy rzeczywiście każdy starał się pracować zgodnie z podanym tematem, tak by powstał prawdziwie grupowy obrazek? Czy było to bardzo trudne?
LAMPA, NOS
Tę zabawę możemy bardzo skutecznie przeprowadzić podczas oczekiwania na posiłek, kiedy dzieci siedzą już przy stolikach, po skończonych zajęciach i po uporządkowaniu sali. Prowadzący pokazuje na swojej twarzy poszczególne jej części: nos, oko, ucho. Równocześnie mówi „lampa" wskazując ją. Dzieci naśladują gesty prowadzącego. Po kilkakrotnym prawidłowym wskazaniu poszczególnych części prowadzący zaczyna mylić. Pokazuje nos, a mówi lampa. Dzieci oczywiście wskażą lampę. Zabawa wywołuje u dzieci wiele radości i bardzo chętnie się w nią bawią.
WALKA NA PLECY
Tego rodzaju zajęcie ma na celu rozładowanie napięcia oraz możliwość wyładowania swojej energii. Dla dzieci silniejszych jest to szansa pokazania swojej siły. Oczywiście należy pilnować, aby dzieci nie wyrządziły sobie krzywdy. Przez środek sali rozciągamy na podłodze linę lub skakankę. Uczestnicy zabawy ustawieni parami stoją do siebie plecami, po dwóch stronach liny. Należy dobrać dzieci tak, aby w parze było dwoje uczestników o zbliżonej sile fizycznej. Na znak dany przez prowadzącego, dzieci starają się plecami przepchać swojego przeciwnika na drugą stronę liny. Wygrywa ten, który przepcha swojego przeciwnika. Tak somo można się pobawić w bitwę balonów (np. balony czerwone – dziewcząt, balony niebieskie – chłopców) i kto szybciej przerzuci balony na drugą stronę. Po sygnale nauczyciela dzieci „zamarzają” – nie mogą się poruszać a nauczycielka liczy balony po jednej i drugiej stronie.
KARTKA ZŁOŚCI
Zabawa na opanowanie i przezwyciężanie złości i agresji, czyli pomagająca w przezwyciężaniu napięć.
W jednym z kątów sali wieszamy „Kartki złości”. Są one do dyspozycji zawsze wtedy, gdy jakieś dziecko czuje się urażone, jest zdenerwowane i kiedy nie potrafi lub nie chce bezpośrednio mówić o swoich uczuciach – w takich sytuacjach stanowią one pierwszą pomoc do odreagowania się. „Kartki złości” przygotowywane są wspólnie przez grupę. Dobrze nadać im szczególną formę, np. brzegi wyciąć w zygzakowate linie, pomalować je na różne kolory np. na czerwony – jesteśmy „czerwoni” ze złości albo po prostu nakleić na nich kartoniki z napisem „kartka złości”. Zdenerwowane dziecko bierze jedną z nich, spontanicznie na niej rysuje, co w danym momencie czuje lub jaka sytuacja go zdenerwowała. Potem mnie tę kartkę, „wyrzuca” swoją złość do specjalnego „kosza złości”. Od czasu do czasu ta zebrana złość jest spalana – oczywiście bez uprzedniego czytania – np. w czasie popołudnia poświęconego przyjaźni. Przy pomocy „Karty złości” odreagowywana jest jedynie pierwsza złość. Związane z nią problemy nie znikają, ale ich rozwiązywanie zwykle dopiero wtedy staje się możliwe.
WŚCIEKŁE POCZĄTKI ZDANIA
Zadajemy dziecku, sobie innym zdania do dokończenia np.:
- "Kiedy jestem wściekły(a), wtedy…"
- "Najbardziej złości mnie, gdy…"
- "Ciągle muszę…"
- "Kiedy inne dzieci mnie złoszczą, wtedy…" itd.
OKREŚLANIE STOPNIA NATĘŻENIA ZŁOŚCI
Kiedy dziecko wie, że to co czuje , to złość, może nauczyć się określać jej stopień. Skala pięciostopniowa – tyle, ile palców ma dziecku u jednej dłoni.
„Na ile jesteś rozzłoszczony? Na 1, na 2 …? Pokaż”
KOSTKA UCZUĆ
Nauczyciel toczy kostkę emocjonalną do wybranego dziecka, które ma za zadanie powiedzieć, kiedy czuje się tak, jak wskazuje emotikona na kostce: „Jestem smutny gdy…”, „Jestem wesoły gdy…” „Jestem zły gdy…” „Boję się kiedy …” „Jestem zdziwiony gdy …”
DZIELENIE SIĘ ZŁOŚCIĄ
Dzieci, które łatwo wikłają się w kłótnie rysuje wspólnie obrazek wściekłości. W milczeniu siadają naprzeciw siebie przy stole, pomiędzy nimi leży kartka papieru. Zmieniając się raz jedno, raz drugie zaczynają rysować. Próbują przy tym wyrazić wszystkie te uczucia, które żywią do siebie nawzajem.
KIM JESTEM
Dziecko rysuje swoją postać. Opowiada nauczycielowi o sobie, a nauczyciel odnotowuje. Następnie nauczyciel zbiera wszystkie prace i głośno odczytuje opisy dziecka i pokazuje rysunek dziecka. Zadaniem dzieci jest odgadnięcie o kim jest mowa.
BUDOWLE Z NASZYCH CIAŁ
Dzieci dobierają się w zespoły liczące do 6 osób. Na sygnał prowadzącego wykonują określone zadania, tworząc ze swoich ciał różne budowle np.
- Zbudujcie robota.
- Zbudujcie pojazd, który będzie mógł się poruszać.
- Zbudujcie zwierzę, które potrafi przepędzić innych.
- Zbudujcie dom, który będzie mógł was chronić.
- Zbudujcie mur, który osłoni was przed ciekawskimi.
Nie powinno zabraknąć również odgłosów pasujących do niektórych budowli.
Opowieść ruchowa – KRAINA EMOCJI
Wsiadamy do pociągu i pierwsza krainą jaką odwiedzimy to Kraina Radości, tu mieszkają ludzie zawsze uśmiechnięci, weseli. Cieszą się od rana, jak tylko wstaną, przeciągają się z zadowolenia, witają się z nami uśmiechem, obejmują się przyjaźnie i tańczą…
Nagle robi się ciemno… ponuro… oooo… dotarliśmy do Krainy Złości, tu mieszkają ludzie, którzy czują się obrażeni, są źli, zdenerwowani, każdy jest sam i nie ma przyjaciół. Ściskają dłonie w pięści, mówią do innych „nie lubię cię”, tupią nogami, potrząsają głowami, robią złe miny…
A oto na horyzoncie przed nami rozkwita Kraina Spokoju. Tu ludzie są spokojni, leniwi, ostrożni… delikatnie głaskają się nawzajem, prowadzą się za ręce, siedzą spokojnie obok siebie.
ORKIESTRA
Jedna osoba jest dyrygentem, dzieli grupę na kilka podgrup i każdej z nich przydziela jakoś dźwięk np. „laa”, „iii”, „ooo”, wysoki lub niski, wolny lub szybki. Potem po kilku próbach dyryguje orkiestrą tak, aby powstał dłuższy utwór wyśpiewany przez grupę.
