IV 2017 Uczeń zdolny w świetlicy szkolnej
Danuta Lech - doradca metodyczny plastyki i świetlicy
Prowadząc zajęcia w świetlicy szkolnej, powinniśmy sobie uświadamiać, że mamy do czynienia z uczniami o różnych potrzebach edukacyjnych. Są wśród nich uczniowie uzdolnieni w różnych obszarach. Ta syntetyczna charakterystyka poświęcona uczniowi zdolnemu, pozwoli wesprzeć naszą pedagogiczną czujność, w celu podjęcia działań zmierzających do wspierania różnorodnych uzdolnień i wszechstronnego rozwoju naszych uczniów.
Uczeń zdolny (wg teorii psychologicznych - 6% populacji) to taki, który ma wysoki iloraz inteligencji, duże osiągnięcia, wysoki poziom twórczy. Znaczy to, że:
- charakteryzuje go niepokój poznawczy;
- umie odejść od utartych schematów;
- potrafi znaleźć się w nowej sytuacji;
- ma pomysły nowych rozwiązań starych problemów;
- nie boi się wyzwań.
Cechy ucznia uzdolnionego:
- Szybkie zapamiętywanie, prawidłowe kojarzenie i rozumowanie;
- Ciekawość świata, ludzi, dar bystrej obserwacji otoczenia;
- Dociekliwość, zadawanie dużej ilości pytań;
- Szeroki wachlarz zainteresowań, wszechstronna wiedza pozaszkolna, niekiedy, ukierunkowane uzdolnienia i pasje;
- Wykonywanie zadań umysłowych z przyjemnością, umiejętność skupienia uwagi przez dłuższy czas na tym, co go interesuje;
- Bogata wyobraźnia, ciekawe, oryginalne pomysły. Potrzeba wyrażania swoich wrażeń, myśli i emocji w różnych formach, np. w muzyce, tańcu, plastyce, sporcie, w słowie lub piśmie;
- Niezależna postawa, obrona swoich poglądów i pomysłów
- Poczucie humoru.
Negatywne cechy niektórych dzieci zdolnych:
- Trudności w przystosowaniu się do grupy (chęć ciągłego imponowania, dominowania, postawa rywalizacyjna);
- Zarozumiałość, okazywanie lekceważenia rówieśnikom i nauczycielom;
- Egocentryzm, koncentracja na sobie, „zamęczanie nauczyciela”;
- Trudności w przechodzeniu od wiadomości do umiejętności, demonstrowanie wiedzy encyklopedycznej;
- Chwiejność emocjonalna, nieśmiałość lub nadpobudliwość psychoruchowa, zachowania agresywne bądź lękowe.
Osobowość uczniów zdolnych
- są bardziej dojrzali od rówieśników;
- zrównoważeni i odporni emocjonalnie, a zarazem bardziej wrażliwi;
- przejawiają skłonność do dominowania;
- przejawiają większą wytrwałość w niekonwencjonalność;
- są bardziej aktywni intelektualnie i społecznie;
- są samowystarczalni i niezależni.
Uczniowie zdolni uczą się szybciej i łatwiej, są bardziej „plastyczni” w uczeniu się, gdyż łatwiej przystosowują się do zmiennych warunków
Mają:
- dużą koncentrację uwagi;
- wysoki poziom procesów myślenia;
- oryginalność rozwiązań.
Uczniowie zdolni:
- uczą się całościowo;
- lubią uczestniczyć w dyskusji;
- podejmują wyzwania w postaci, konkursów.
Metody pracy
- stopniowe zwiększanie wymagań, jednak nie przekraczające możliwości ucznia;
- ciekawe prowadzenie zajęć dydaktycznych;
- wprowadzenie inspirujących elementów materiału, wykorzystywanie wiadomości pozaszkolnych uczniów, stwarzanie dodatkowych motywacji do zdobywania nowych doświadczeń;
- zachęcanie do udziału w konkursach, rozmaitych zajęciach pozalekcyjnych;
- stwarzanie atmosfery akceptacji, wyrażanie zadowolenia z sukcesów.
Zaprezentowane zestawienie cech osobowościowych uczniów zdolnych pomoże nam wyłonić uczniów o różnych potrzebach edukacyjnych, w celu podjęcia odpowiednich metod i form pracy wspierających ich rozwój i osiągnięcie sukcesu.