Izabela Janocha - doradca metodyczny edukacji wczesnoszkolnej
Wykorzystanie fiszek autokorektywnych w edukacji wczesnoszkolnej
Obowiązująca nas podstawa programowa mówi, że : „kształcenie w szkole podstawowej stanowi fundament wykształcenia. Zadaniem szkoły jest łagodne wprowadzenie dziecka w świat wiedzy, przygotowanie do wykonywania obowiązków ucznia oraz wdrażanie do samorozwoju. Szkoła zapewnia bezpieczne warunki oraz przyjazną atmosferę do nauki, uwzględniając indywidualne możliwości i potrzeby edukacyjne ucznia. Najważniejszym celem kształcenia w szkole podstawowej jest dbałość o integralny rozwój biologiczny, poznawczy, emocjonalny, społeczny i moralny ucznia.”
Takim poglądom bliska jest pedagogika Celestyna Freineta, który przykładał dużą wagę do integracji i całościowego postrzegania świata przez dziecko, a jego szkoła miała charakter demokratyczny. We współczesnej szkole, w klasach. I-III z powodzeniem można wykorzystać idee pedagogiczne C. Freineta. Są one nadal aktualne, i są źródłem inspiracji dla nauczycieli pracujących w pierwszym etapie edukacyjnym.
W swojej szkole Freinet wprowadził szereg nowych metod i form pracy jakimi są techniki freinetowskie. Oprócz takich technik jak swobodny tekst, gazetka szkolna, korespondencja międzyszkolna, doświadczenia poszukujące są jeszcze rysunek, malarstwo, muzyka jako swobodna ekspresja dziecka, a także fiszki autokorektywne inaczej samokontrolne. Fiszki odgrywają bardzo ważną rolę w koncepcji freinetowskiej. Podczas pracy z fiszkami uczeń nie jest oceniany przez nauczyciela, dlatego nie ciąży na nim lęk przed oceną. To sprawia, że dziecko świadomie pragnie i dąży do prawidłowego wykonania zadania.
Zastosowanie fiszek pozwala na indywidualizację pracy ucznia, w której ma prawo do wykonania zadań we właściwym dla siebie tempie oraz na miarę swoich możliwości. Każde dziecko jest inne i potrzebuje więcej lub mniej czasu do przyswojenia sobie wiedzy. Dzieci mające trudności w nauce nie nadążają nad wyrównywaniem braków, dlatego też fiszki to wspaniałe rozwiązanie problemu, stanowiące dużą pomoc dla tych dzieci. Fiszki mogą być wykorzystywane na każdych zajęciach, są elementem pomocniczym dla innych technik. Fiszki autokorektywne:
-pełnią ważną rolę w przygotowaniu dziecka do rozumienia poleceń,
-przygotowują do cichego czytania ze zrozumieniem, a tym samym w przyszłości do samokształcenia,
-rozwijają myślenie uczniów,
-uatrakcyjniają proces dydaktyczny,
-uczą samodzielności i cierpliwości w pokonywaniu trudności poprzez powtórne wykonywanie zadań w przypadku dużej liczby zadań,
-pozwalają na pracę zgodnie ze swoim rozwojem intelektualnym oraz tempem uwarunkowanym cechami temperamentu,
-wdrażają do samokontroli i samooceny.
Fiszki autokorektywne to zbiór lub kartoteka ćwiczeń samokontrolnych znajdujących się na kartonikach o wymiarach ok. 10cm x 15 cm. Jeden kartonik zawiera polecenie „P”, a drugi wykonanie „W” określonego zadania. Uczeń losuje kartonik z oznaczeniem P, następnie wykonuje zadanie, aby sprawdzić, czy wykonał polecenie prawidłowo, musi porównać wykonane przez siebie zadanie z oznaczonym literą W kartonikiem z zamieszczonym rozwiązaniem zadania. Wykonywanie tych ćwiczeń wymaga od uczniów samodzielnego myślenia, twórczego myślenia, uważnej pracy, sumienności i samokontroli.
Stosowanie fiszek autokorektywnych pomaga uczniom utrwalać wiedzę np. z ortografii lub gramatyki, ale także z matematyki i innych dziedzin nauki.
Wykorzystane artykuły:
K. Lenartowska, Technika fiszek autokorektywnych, a przyswajanie elementarnej wiedzy o języku;
M. Pielucha Fiszki autokorektywne w początkowym nauczaniu ortografii;
J. Chmara Założenia koncepcji freinetowskiej - zbiór fiszek autokorektywnych.
Przykład fiszek
